γράφει ο 

Τάσος Αποστολίδης 

 

Η μαζική αντίδραση 61 επαγγελματιών δημοσιογράφων που εκπροσωπούν περισσότερα από 50 έγκριτα ΜΜΕ της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, για την ελλιπή τοπική πληροφόρηση των αρχών σχετικά με τον κορωνοϊό, σκιαγραφεί ένα υπαρκτό πρόβλημα που υπερβαίνει κάθε πολιτική / κομματική πτυχή. 

 

Κανένα μαύρο στην ενημέρωση δεν είναι καλός οιωνός. 

Φυσικά ούτε και στη διάρκεια μιας υγειονομικής κρίσης κατά την οποία το κοινό που παρακολουθεί τα ΜΜΕ είναι εντυπωσιακά μεγαλύτερο.

 

Όλα αυτά έχουν ακόμη μεγαλύτερο βάρος όταν το σύνολο σχεδόν του δημοσιογραφικού κόσμου έχει δείξει υπευθυνότητα, δεν διαδίδει θεωρίες συνωμοσίας, στηρίζει τα κυβερνητικά μέτρα για να Μένουμε όλοι στο Σπίτι και πασχίζει να ενημερώσει τον τοπικό πληθυσμό για την αυτοπροστασία του. 

 

Το θέμα σαφώς και δεν αφορά μόνο την βορειοανατολική Ελλάδα, το πρόβλημα της οποίας να υπενθυμίσουμε ότι έχει ξεπεράσει κατά πολύ το μέσο όρο (ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ). Αφορά όλη τη χώρα και σχετίζεται άμεσα με την εξάπλωση και την προσπάθεια περιορισμού διασποράς της νόσου. 

 

Ναι, τα πράγματα στην Ελλάδα πάνε πολύ καλύτερα από άλλες χώρες, αλλά καμία αρχή δεν δίνει "σήμα" για χαλάρωση, γιατί ο κίνδυνος της εξάπλωσης είναι ακόμη ΕΔΩ.  

 

«Έκοψαν» μέχρι και τα ελάχιστα που ανακοίνωναν 

 

Οι αρμόδιες κυβερνητικές αρχές έχουν επιλέξει την πληροφόρηση «με το σταγονόμετρο» ή και την μηδενική πληροφόρηση, με αποτέλεσμα να δημιουργείται το υπόβαθρο για την ανάπτυξη παραπληροφόρησης ή και των γνωστών fake news, τα οποία τώρα μπορεί να αποδειχθούν πιο επικίνδυνα από ποτέ. 

 

Το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης που είναι το Νοσοκομείο αναφοράς για την ΑΜΘ, ανακοίνωνε επί αρκετές μέρες τον αριθμό νοσηλευόμενων, παρέχοντας μια υποτυπώδη ενημέρωση, μέχρι που μια «άνωθεν» εντολή «πάγωσε» ακόμη και τις ελάχιστες πληροφορίες που γίνονταν γνωστές. 

 

Τι δεν είπαν ποτέ 

 

Όσο διήρκεσε αυτή η ενημέρωση, ΔΕΝ δίνονταν πληροφορίες για μια σειρά από ζητούμενα της κοινής γνώμης και των δημοσιογράφων, όπως οι ακριβείς αριθμοί ανά περιφερειακή ενότητα για τα: επιβεβαιωμένα κρούσματα, τον αριθμό των δειγμάτων που λαμβάνονται ανά νοσοκομείο, τον αριθμό των πολιτών με συμπτώματα COVID-19 που τους δόθηκε οδηγία για κατ΄οίκον νοσηλεία και αποκλεισμό χωρίς να ληφθεί δείγμα, τον αριθμό των εξιτηρίων και τον αριθμό των νεκρών μαζί με τα ηλικιακά δεδομένα. Όλα αυτά ανά περιοχή. 

 

Αμέτρητοι άγνωστοι Χ και μια άλυτη εξίσωση 

 

Μαζί με την τοπική ενημέρωση, το Υπουργείο Υγείας και ο ΕΟΔΥ διέκοψε και την ημερήσια έκθεση που εξέδιδε και η οποία περιελάμβανε και (ελλιπέστατα) γεωγραφικά δεδομένα. 

 

Για παράδειγμα, ο «χάρτης» με τα επιβεβαιωμένα κρούσματα ανά νομό δεν περιελάμβανε για πολλές μέρες τα πρώτα 3 επιβεβαιωμένα κρούσματα της Καβάλας ή τα αντίστοιχα της Δράμας και των Σερρών ενώ είχε λειψά στοιχεία για την Ξάνθη και τους άλλους νομούς της Θράκης. 

 

Άγνωστος αριθμός κρουσμάτων στην ΑΜΘ 

 

Μέχρι και αυτή την ώρα, ο αριθμός των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων στην ΑΜΘ παραμένει άγνωστος, αφού το δημόσιο «μέτρημα» από επίσημη αρχή δεν ανακοινώνεται

 

Ο ΕΟΔΥ επανέφερε, μετά από διακοπή σχεδόν μιας εβδομάδας, την ημερήσια έκθεση, η οποία ωστόσο είναι πολύ συντομότερη, λιγότερο αναλυτική και χωρίς την κατανομή των κρουσμάτων ανά νομό. 

 

Έως τώρα υπάρχουν δημοσιευμένες ημερήσιες εκθέσεις από 20 έως και 25/3/2020, για την 29η Μαρτίου και για την 3η Απριλίου 2020. 

 

Κρούσματα & νεκροί χωρίς γεωγραφικό προσδιορισμό!

 

Πέρα από τον φόβο των κυβερνητικών αρχών για το τι θα προκαλέσουν οι πληροφορίες στην κοινή γνώμη, η εμπειρία από τις πρώτες εβδομάδες αντιμετώπισης της κρίσης έδειξε ότι κάτι πάει (πολύ) στραβά με τον μηχανισμό καταγραφής

 

Δεν ήταν μόνο τα περισσότερα από 110 επιβεβαιωμένα κρούσματα για τα οποία ήταν «υπό διερεύνηση» ο τόπος κατοικίας αλλά κυρίως το γεγονός ότι υπήρχαν μέχρι και νεκροί χωρίς γεωγραφικό προσδιορισμό! Σα να μη γνωρίζει το σύστημα που πέθαναν αυτοί οι άνθρωποι!! 

 

Πόσο βαθύ είναι το πρόβλημα του μηχανισμού; 

 

Για το μικρό διάστημα που κράτησε η διαφάνεια στα -ελλιπή έστω- στοιχεία της εξέλιξης της πανδημίας στην Ελλάδα, ανά περιοχή, φάνηκαν χοντρές αδυναμίες. Και είναι τόσο σοβαρές που κάνει όλους να ανησυχούν και για τη διαδικασία ιχνηλάτησης που είναι και ο σημαντικότερος παράγοντας για την διακοπή ή τον περιορισμό της διασποράς. 

 

Ο μεγάλος προβληματισμός για τις μεθόδους

 

Η κατάσταση στην Ξάνθη, που δέχεται δύο παράλληλα πλήγματα, ένα στον ορεινό της όγκο με εργάτες που επέστρεψαν από εργασίες στο εξωτερικό κι ένα στα στρατόπεδα, μεταξύ αξιωματικών, είναι η απόδειξη πως το σύστημα δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στα ζητούμενα διεθνώς, που αποτελούν και οδηγία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας: λήψη όσο το δυνατόν περισσότερων δειγμάτων, σε βάθος ιχνηλάτηση, αυστηρή απομόνωση των προσβεβλημένων ατόμων. 

 

Μένει να αποδειχθεί αν το γενικό lockdown με τον εγκλεισμό στο σπίτι του γενικού πληθυσμού θα δώσει τη λύση, την στιγμή που εργαζόμενοι στον τομέα των τροφίμων, της υγείας, των σωμάτων ασφαλείας, των βιομηχανιών και πολλών άλλων κλάδων, συνεχίζουν να κυκλοφορούν -αναγκαστικά-, μαζί με τους έγκλειστους που κάνουν χρήση των πολλών εξαιρέσεων. 

 

Οι ευθύνες της Περιφέρειας ΑΜΘ 

 

Μπορεί ένας διοικητής Νοσοκομείου που είναι διορισμένος από την κυβέρνηση να είναι υποχρεωμένος να ακολουθήσει τις κυβερνητικές εντολές, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν άλλες αρχές να καλύψουν το κενό της ενημέρωσης. 

 

Η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης φαίνεται ότι απλώς παρακολουθεί τις δραματικές εξελίξεις και δεν έχει κάνει το παραμικρό για να καλύψει τα κενά που, ακουσίως ή εκουσίως, αφήνουν οι κυβερνητικοί χειρισμοί. 

 

Δεν ανέλαβε πρωτοβουλίες που να συνάδουν με την ανεξαρτησία που οφείλει να έχει η Αυτοδιοίκηση. Όφειλε σαφώς να το πράξει από την στιγμή που οι εξελίξεις τοπικά έχουν ξεπεράσει τα πανελλαδικά δεδομένα (ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ). 

 

Παράδειγμα πετυχημένης διαχείρισης και διαφάνειας

 

Στον αντίποδα, υπάρχει το παράδειγμα της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Οι ομοιότητες είναι αρκετές. Και εκεί τα επιδημιολογικά δεδομένα έχουν ξεφύγει από τον πανελλαδικό μέσο όρο, με περισσότερα κρούσματα, περισσότερους νεκρούς. Και εκεί ο περιφερειάρχης είναι στέλεχος της ΝΔ κι έχει εκλεγεί με την υποστήριξη του κυβερνώντος κόμματος στις περσινές εκλογές. 

 

Τι απλό -αλλά σημαντικό- έκαναν εκεί; 

 

Δημιούργησαν μια Ανοιχτή Γραμμή Βοήθειας για την αποτροπή διάδοσης του κορωνοϊού και οι πολίτες έχουν άμεση πρόσβαση σε όλα τα απαραίτητα τηλεφωνικά νούμερα ανά νομό για πολιτική προστασία, καταγγελίες μέχρι και πρόσβαση σε ψυχολόγους. 

 

Το κυριότερο: δίνουν στη δημοσιότητα μια δική τους ημερήσια αναφορά για την εξέλιξη της νόσου, περιλαμβάνοντας όχι απλώς τον αριθμό των κρουσμάτων και των νεκρών ανά περιοχή αλλά και τον αριθμό δειγμάτων που λαμβάνονται ανά νοσοκομείο, μαζί με τα αποτελέσματά τους. 

 

Μάλιστα εκτός από τα 5 Νοσοκομεία που λειτουργούν μέσα στα όρια της Περιφέρειας, περιλαμβάνουν στην ημερήσια αναφορά τους και τις διακομιδές ασθενών στο ΑΧΕΠΑ της Θεσσαλονίκης ή τις διακομιδές ασθενών από άλλες περιφέρειες προς τη Δυτική Μακεδονία. Σημειωτέον ότι στην περίπτωση της ΑΜΘ, μέρος των ασθενών της Δράμας, διακομίστηκε στο ΑΧΕΠΑ και όχι στην Αλεξανδρούπολη. 

 

Οι δημοσιογράφοι δεν θα περιμένουν μόνο τα Υπουργεία Υγείας και Προστασίας του Πολίτη -όπου υπάγεται ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας- να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων. Απαιτούν το ίδιο να πράξουν και οι φορείς της Αυτοδιοίκησης.