γράφει ο

Βύρων Δημητριάδης

 

““… Δεν θα δώσω υποσχέσεις, ούτε και χρήματα που δεν υπάρχουν. Ποτέ δεν θα το κάνω. Είμαι εδώ με στόχο να μιλήσω για μια συμμετοχική ανάπτυξη, για την ανάταξη της εθνικής οικονομίας που θα οδηγήσει στην ευημερία των ελλήνων…”.

 

Αυτά έλεγα από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης το 2016, στην πρώτη μου εμφάνιση τότε, ως πρόεδρος της ΝΔ, την ημέρα που συνυπογράφαμε μαζί τη “Συμφωνία Αλήθειας”… Αυτό που δεν άλλαξε, σήμερα (6/9/2025), είναι η αφοσίωση σε ό, τι θεωρώ πυρήνα και πεμπτουσία της πολιτικής…

 

(...Ήταν η επιλογή μας να διοχετεύσουμε το δημοσιονομικό χώρο από το πλεόνασμα με έναν διαφορετικό τρόπο…)

 

...Κυρίες και κύριοι, κλείνω με την εξής παρατήρηση: σε όλη την Ελλάδα συναντώ προκομμένους ανθρώπους με όνειρα και φιλοδοξίες. Είναι η Ελλάδα που ξυπνά για να δουλέψει νωρίς…

 

Σε αυτή την Ελλάδα, ακριβώς, απευθύνομαι σήμερα… γιατί νοιαζόμαστε για όλες τις Ελληνίδες και για όλους τους Έλληνες…”.

 

Τάδε έφη Μητσοτάκης… μαζί με το ΕΓΩ και τον εαυτό του. Ποιος, όμως, είναι ο “προκομμένος άνθρωπος (όχι πολίτης) που ξυπνά για να δουλέψει νωρίς” στον οποίο απευθύνεται ο Μητσοτάκης ως τέτοιος που είναι; Ποιος είναι ο ανθώπινος τύπος που ανταποκρίνεται σε αυτά που ο ίδιος θέλει;

 

Σύνθετο, από μόνο του, ερώτημα η κατανόηση του οποίου απαιτεί μια κάπως ολοκληρωμένη απεικόνιση της πραγματικότητας γι’ αυτό πρέπει να δοθεί η ιστορική του διάσταση:

 

“...Οι δημοκρατικές διαδικασίες δεν είναι απλά μέσα, αλλά η ενσάρκωση αξιών και σκοπών του δημοκρατικού πολιτεύματος, που δίνουν λόγο ύπαρξης στις διαδικασίες και τις κάνουν απαραίτητες και εφικτές, δεν έχουν από μόνες τους δύναμη, διότι εκπορεύονται και υποστηρίζονται από το πολιτειακό και πολιτικό περιεχόμενο.

 

Συνδέονται αναπόσπαστα με το δημοκρατικό πολίτευμα, το οποίο με τη σειρά του είναι “… αρρήκτως συνδεδεμένο (…) με μια οπτική, αλλά και βλέψη, του ανθρώπινου τύπου που αντιστοιχεί στο πολίτευμα αυτό…”- Καστοριάδης – “Η Άνοδος της Ασημαντότητας”.

 

Στο σημείο αυτό βρίσκεται το ζήτημα του ανθρώπινου τύπου που αντιστοιχεί σε κάθε πολίτευμα…

 

Έτσι, στα σημερινά κοινοβουλευτικά πολιτεύματα υπάρχει ο αντίστοιχος ανθρώπινος τύπος: ψηφοφόρος, οπαδός κομμάτων, παθητικός καταναλωτής ιδεολογίας και κρατικού θεάματος, ιδιώτης.

 

Με άλλα λόγια, απομονωμένος από τους γύρω του χωρίς συλλογικότητα και πολιτική ταυτότητα.

 

Το άτομο του κοινοβουλευτισμού όχι μόνο δεν είναι πολίτης, αλλά δύσκολα θα περιγραφόταν ως πολιτικό ον ( “ζώον πολιτικόν” του Αριστοτέλη).

 

Αυτή την υποβάθμιση είχε δει πρώτος ο Rousseau τον 18ο αιώνα, μετέπειτα οι Constant, Tocqueville στα μέσα του 19ου αιώνα, επιβεβαίωσε η Arendt στα μέσα του 20ου αιώνα και ο Sennett στο τέλος του 20ου αιώνα…”.

 

Επειδή ο συγγραφέας του βιβλίου – από όπου και τα παραπάνω – “Αυτονομία ή Βαρβαρότητα. Η επίκαιρη πρόταση του Κ. Καστοριάδη” 5/2025, ο Γιώργος Οικονόμου, αντιμετωπίζει τον Μαρξ ως Οικονομολόγο και τον μπερδεύει με τον “Μαρξισμό” και όχι με αυτό που ήταν πραγματικά: Ιστορικός Κοινωνιολόγος-Φιλόσοφος, πρέπει κατά κάποιον τρόπο ν’ αποκατασταθεί η βαθυτάτη ανθρωπιστική σκέψη του κάπου εκεί με τον Ρουσώ:

 

“...Δεν φτάνει που οι όροι της εργασίας εμφανίζονται στον έναν πόλο σαν κεφάλαιο, ενώ στον αντίθετο πόλο υπάρχουν μόνο άνθρωποι που δεν έχουν τίποτα να πουλήσουν εκτός από την εργατική τους δύναμη.

 

Δεν φτάνει επίσης που εξαναγκάζονται άνθρωποι να πουλούν θεληματικά τον εαυτό τους.

 

Στην παραπέρα πορεία της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής αναπτύσσεται μια εργατική τάξη που από αγωγή, παράδοση και συνήθεια αναγνωρίζει σαν αυτονόητους φυσικούς νόμους τις απαιτήσεις του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής…” Κ. ΜΑΡΞ “ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ” τ.Ι σελ.762

 

Δεν λαμβάνουν υπόψιν ολόκληρο τον τίτλο: “ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ” ενώ ο Γάλλος Φιλόσοφος Λουί Αλτουσέρ στο “Το αντικείμενο του Κεφαλαίου” – ενταγμένο στο συλλογικό έργο “Να διαβάσουμε το Κεφάλαιο”, γράφει: “...Η κριτική λοιπόν του Μαρξ στην Πολιτική Οικονομία είναι ριζική: δεν αμφισβητεί μόνο το αντικείμενό της, αλλά και την ίδια την Πολιτική Οικονομία ως αντικείμενο...”.

 

Την γραμμή ολοκληρώνει ο επίσης Γάλλος Φιλόσοφος Πιερ Μασερέ -που συμμετέχει, ας σημειωθεί, στο “Να διαβάσουμε το Κεφάλαιο” -  στο καταπληκτικό πόνημα “Φουκώ και Μαρξ: Το παραγωγικό υποκείμενο”.

 

Ξεκινώντας από τον όρο “δεύτερη φύση”, γράφει: “...Το γεγονός ότι προσανατολίζει τις ανθρώπινες συμπεριφορές χωρίς ποτέ να εμφανίζεται στη συνείδηση ως η θεμελιώδης αρχή που τον διευθύνει, σύμφωνα με τη βασική προϋπόθεση της αποτελεσματικότητάς της: δρα υπό την έκφανση, δηλαδή την επίφαση, της αυθορμησίας...

 

Αυτή τη διάσταση προσπάθησε σε γενικές γραμμές να αναλύσει ο Μπουρντιέ με την έννοια του habitus (έξις) και ο Φουκώ με την έννοια της πειθαρχίας...” για να καταλήξει στη σημερινή κατασκευή του ανθρώπινου τύπου του νεοφιλελευθερισμού, του “homo oeconomicus”.

 

Ποιος, αλήθεια, είναι αυτός ο “homo oeconomicus”; - η ερώτηση έχει ήδη απαντηθεί από τον ίδιο τον Μητσοτάκη:

 

“...Σε όλη την Ελλάδα συναντώ προκομμένους ανθρώπους με όνειρα και φιλοδοξίες... Είναι η Ελλάδα που ξυπνά για να δουλέψει νωρίς...

 

Σε αυτή την Ελλάδα ακριβώς απευθύνομαι σήμερα... γιατί νοιαζόμαστε...”.

 

Να τος, να τος ο homo oeconomicus: είναι αυτός ακριβώς ο προκομμένος άνθρωπος που ξυπνά για να δουλέψει νωρίς”.

 

Αυτός και τα “όνειρά” του όπως και οι “φιλοδοξίες” του είναι άμεσα συνδεδεμένα με την “... αφοσίωση (του Μητσοτάκη) σε ό, τι θεωρεί πυρήνα και πεμπτουσία της πολιτικής...”.

 

Για ποια “πολιτική” κάνει λόγο ο Μητσοτάκης όταν δεν μπορεί να υπάρξει πολιτική σε μια κοινωνία που δεν είναι πολιτική κοινωνία;

 

Ως πολιτικός ο Μητσοτάκης είναι απατεώνας, είναι οικονομικός δολοφόνος εφόσον η εφαρμογή των εντολών που υλοποιεί έμμεσα, πλην σαφώς οδηγεί σε καταστάσεις μη αντιστρεπτές της υγείας εκατοντάδων χιλιάδων ελλήνων, αλλά και άμεσα με θανάτους όπως στα Τέμπη.

 

Ποιο νομίζετε πως είναι το περιεχόμενο, η ουσία, της “Συμφωνίας Αλήθειας”;

 

Το αποκαλύπτει ο ίδιος: ΕΓΩ “Δεν θα δώσω”, ΕΓΩ “ποτέ δεν θα το κάνω”, ΕΓΩ “Αυτά έλεγα... την ημέρα που συνυπογράφαμε μαζί τη “Συμφωνία Αλήθειας”...

 

Εντάξει. Μπορεί σήμερα να πέφτουν τα μαλλιά και τα γένια αλλά, ως αντιστάθμισμα θα έλεγε κανείς, έχει “μαλλιάσει η γλώσσα μου” να μιλώ (γράφω) για την “αποφασιοκρατία” (Dezisionismus) που εξηγεί τη ναζιστική λογική του ιδιοκτήτη της χώρας, του φυρερίσκου που αποφασίζει εντελώς ανεξέλεγκτα.

 

Υπό αυτή την έννοια, συμπερασματικά, θα μπορούσε βάσιμα να υποστηρίξει κανείς πως η πιθανότατη επανεκλογή του Μητσοτάκη θα ενεργοποιούσε το κοινωνικό κίνημα των “Πλατειών”, τον εφιάλτη των νεοναζί που στην φιλελεύθερη κοινοβουλευτική ολιγαρχία αντιπαραθέτει τις πολιτικές εφαρμογές και τους θεσμούς που πηγάζουν από την άμεση δημοκρατία εγκαθιστώντας για πρώτη φορά στη νεότερη Ιστορία της Ελλάδας το νόημα και την πολιτική δράση των ενεργών πολιτών.