Η ιστορία των αδερφών Χέρμαν και Τσαρλς Σπίρερ είναι μάλλον άγνωστη στο ευρύ κοινό, όχι όμως και στους ιστορικούς. Φαίνεται ότι δεν ήταν μόνο η περίφημη λίστα του Σίντλερ ο οποίος είχε σώσει τους Εβραίους αλλά υπήρξαν και κάποιοι Εβραίοι που συγκινήθηκαν από το δράμα των Ελλήνων της Μικράς Ασίας ή από το δράμα των Ελλήνων στην Ανατολική Μακεδονία κατά τη διάρκεια της βουλγαρικής κατοχής.
Ο μεγάλος καπνέμπορος Χέρμαν Σπίρερ που είχε αναπτύξει δραστηριότητα και στην Καβάλα, χρησιμοποίησε τις αποθήκες του στη Σμύρνη για να κρύψει εκατοντάδες γυναικόπαιδα ενώ στη συνέχεια ναύλωσε ατμόπλοια για τους φυγαδέψει.
Η συγκινητική ιστορία περιγράφεται με λεπτομέρειες από τον Κυριάκο Λυκουρίνο στο ιστολόγιό του (ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ)
Ο Χέρμαν Σπίρερ πέθανε απρόσμενα το 1927 σε ηλικία 42 ετών.
Ο αδερφός του Τσαρλς, είχε αναπτύξει επίσης δραστηριότητα στην Καβάλα αλλά και στη Δράμα.
Καταγράφηκε μάλιστα ανάλογη ανθρωπιστική δράση κατά τη διάρκεια της Βουλγαρικής κατοχής 1916-1918.
Γνωστό κτίριο του οίκου Σπίρερ είναι η μεγάλη καπναποθήκη στην Αγία Βαρβάρα Δράμας που σήμερα έχει μετατραπεί σε πολυτελές ξενοδοχείο.
Οι απόγονοι της οικογένειας Σπίρερ έρχονται στην Καβάλα την ερχόμενη Κυριακή 22 Οκτωβρίου. Ο Δήμος Καβάλας θα τιμήσει τη μνήμη των προγόνων τους.
Πρόκειται για τα εγγόνια του Τσαρλς Σπίρερ, Emile και Charles.
Στην Καβάλα θα βρίσκεται και ο πρέσβης της Ελβετίας στην Ελλάδα Δρ. Hans-Rudolf Hodel, η χώρα του οποίου έχει την προεδρεία του οργανισμού «Διεθνής Συμμαχία για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος (International Holocaust Remembrance Alliance - IHRA).
Η Πρεσβεία της Ελβετίας στην Ελλάδα θα διοργανώσει στην Καβάλα ενημερωτική ημερίδα με τίτλο: «Αφιέρωμα στη μνήμη των Εβραίων από την κατεχόμενη Ανατολική Μακεδονία και Θράκη».
Στο πλαίσιο της παραπάνω εκδήλωσης ο Δήμος Καβάλας θα τιμήσει τη μνήμη και το έργο των δύο φιλελλήνων Charles και Hermann Spierer για την πολυσήμαντη προσφορά τους στην πόλη και τους πρόσφυγες του 1922 που εγκαταστάθηκαν στην ανατολική Μακεδονία.
Ο Δήμος Καβάλας αναφέρει σε σχετικό σημείωμα:
Εμπνευστής και δημιουργός του καπνεμπορικού οίκου Spierer και από τους σημαντικότερους παράγοντες της παγκόσμιας καπναγοράς ο Ελβετός εβραϊκής καταγωγής Ηermann, γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1885.
Το 1902 έρχεται στην Καβάλα και εργάζεται επί 10 χρόνια στις εγκαταστάσεις Commercial Company of Salonica Ltd, μεγάλου εμπορικού οίκου της καπνεμπορικής δραστηριότητας των Αλλατίνι. Με την πολύτιμη εμπειρία που αποκτά, επιστρέφει το 1912 στη γενέτειρά του και ιδρύει μαζί με τον μεγάλο του αδελφό Charles, διευθυντικό στέλεχος επίσης της Commercial, μια ακμαία και δυναμική επιχείρηση. Ευφυής, εργατικός και άριστος γνώστης των καπνικών ζητημάτων του ανατολικού καπνού, αποκτά σε σύντομο χρόνο διασυνδέσεις με διεθνείς κύκλους καπνεμπόρων, ενώ μεταφέρει την έδρα των επιχειρήσεών του αρχικά στην Τεργέστη και από το 1926 στη Γενεύη.
Άμεση προτεραιότητά του υπήρξε η ανέγερση νέων εργοστασίων στις καπνουπόλεις της Βόρειας Ελλάδας, σύμφωνα με τις πλέον σύγχρονες προδιαγραφές και με καινοτόμο εξοπλισμό σε μηχανήματα και εξαρτήματα, για τη διασφάλιση υψηλών ποιοτικών κριτηρίων. (Στην καπναποθήκη της Δράμας, όπου σήμερα στεγάζεται το ξενοδοχείο HYDRAMA, ενδεικτική του πρωτοποριακού αυτού πνεύματος είναι και η πρόβλεψη εγκατάστασης ανελκυστήρα για την κατακόρυφη μεταφορά των δεμάτων- πρωτοφανής επιλογή για την εποχή και τα ελληνικά δεδομένα).
Χαρισματική προσωπικότητα ο Hermann Spierer, προβάλλει επιπλέον ένα λαμπρό παράδειγμα κοινωνικής αλληλεγγύης και φιλανθρωπίας με τον βαθύ ανθρωπισμό του. Συγκλονισμένος από το δράμα των Ελλήνων της Ιωνίας τον Αύγουστο του 1922, επιστρέφει στη φλεγόμενη Σμύρνη και προσφέρει καταφύγιο σε εκατοντάδες γυναικόπαιδα στις υπό ελβετική σημαία καπναποθήκες του. Καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για τη διάσωσή τους, ναυλώνει καράβια για να τους μεταφέρει ασφαλείς στην Ελλάδα και τους ενισχύει οικονομικά στις νέες τους πατρίδες.
Ανάλογη ανθρωπιστική δράση ανέπτυξε και ο αδερφός του Charles στην Καβάλα και τη Δράμα, κατά τη δεύτερη βουλγαρική κατοχή 1916-1918. Για την προσφορά του αυτή, η Ελληνική Πολιτεία του απένειμε σειρά μεταλλίων και παρασήμων. Ο “μέγας εθνικός ευεργέτης” Hermann Spierer, όπως τον αποκαλούσε ο Μητροπολίτης Σμύρνης και Εθνομάρτυρας Χρυσόστομος, φεύγει απρόσμενα από τη ζωή το 1927, σε ηλικία μόλις 42 ετών.
Ο οίκος Spierer συνεχίζει την εμπορική δραστηριότητα του ιδρυτή του υπό τη διεύθυνση των αδελφών του και των απογόνων τους ως SFC (Spierer Freres et Cie) έως το 1974, οπότε και μεταβιβάζεται στον όμιλο Φέσσα διατηρώντας την ονομασία του μέχρι σήμερα.
Διεθνής Συμμαχία για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος (International Holocaust Remembrance Alliance - IHRA)
Για πολλές δεκαετίες, η διατήρηση της Μνήμης του Ολοκαυτώματος και το ζήτημα της συζήτησης του θέματος στην Εκπαίδευση δεν αποτελούσαν μέρος της ημερήσιας διάταξης των θεμάτων που απασχολούσαν την πλειονότητα των κρατών σε επίσημο επίπεδο ή τη διεθνή κοινότητα ως σύνολο. Το ζήτημα άρχισε να τίθεται σε διεθνές επίπεδο από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 και μετά.
Συγκεκριμένα, το 1998 ο τότε Πρωθυπουργός της Σουηδίας Göran Persson είχε την ιδέα της ίδρυσης ενός διεθνούς οργανισμού με σκοπό την εκπαίδευση των νέων γύρω από το Ολοκαύτωμα σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης. Στην απόφασή του αυτή προσέτρεξε να εξασφαλίσει τη στήριξη του τότε Προέδρου των ΗΠΑ Bill Clinton και του τότε Πρωθυπουργού της Μ. Βρετανίας Tony Blair. Σε διεθνές φόρουμ που συνεκλήθη με πρωτοβουλία του Σουηδού Πρωθυπουργού στη Στοκχόλμη μεταξύ 27 με 29 Ιανουαρίου 2000 με τη συμμετοχή εκπρόσωπων 46 κυβερνήσεων, μεταξύ αυτών 23 Αρχηγοί Κρατών ή Πρωθυπουργοί και 14 Υπουργοί και Υφυπουργοί, οι συμμετέχοντες κατέληξαν στην υπογραφή Διακήρυξης, γνωστής έκτοτε ως Διακήρυξης της Στοκχόλμης.
Εκεί, για πρώτη φορά ίσως τόσο ξεκάθαρα, οι υπογράφοντες αναγνώρισαν ότι «με τον φόβο της γενοκτονίας, της εθνοκάθαρσης, του ρατσισμού, του αντισημιτισμού και της ξενοφοβίας να συνεχίζει να ταλανίζει την κοινωνία, η διεθνής κοινότητα φέρει βαριά ευθύνη να αγωνιστεί εναντίον όλων αυτών των δεινών». Μεταξύ άλλων, τα κράτη δεσμεύτηκαν με τη Διακήρυξη «να ενδυναμώσουν τις προσπάθειές τους για να προωθήσουν την εκπαίδευση, τη μνήμη και την έρευνα σχετικά με το Ολοκαύτωμα, τόσο μέσα στις χώρες που έχουν ήδη καταφέρει πολλά σε αυτήν την κατεύθυνση, όσο και σε εκείνες που θέλουν να συμμεριστούν αυτή την προσπάθεια.», «να ενθαρρύνουν τη μελέτη του Ολοκαυτώματος σε όλες τις διαστάσεις του», «τιμήσουν τη μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος και να τιμήσουν εκείνους που αντιστάθηκαν» και να «ρίξουν άπλετο φως στις πλευρές του Ολοκαυτώματος που παραμένουν σκοτεινές» μέσω της λήψης μέτρων «για να διευκολύνουν το άνοιγμα αρχείων ούτως ώστε να διασφαλίσουν ότι όλα τα έγγραφα που σχετίζονται με το Ολοκαύτωμα θα τεθούν στη διάθεση των ερευνητών».
Στις Αρχές της Διακήρυξης αυτής θεμελιώθηκε η Διεθνής Συμμαχία για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος, ο IHRA, ένας διακυβερνητικός οργανισμός σκοπός του οποίου είναι να εξασφαλίσει τη στήριξη της κοινωνίας και των πολιτικών ηγεσιών για εκπαίδευση, διατήρηση της μνήμης και έρευνα γύρω από το Ολοκαύτωμα, σε εθνικό αλλά και διεθνές επίπεδο.
Ο IHRA σήμερα αριθμεί 31 χώρες-μέλη, 1 συνδεδεμένο μέλος, 10 χώρες- παρατηρητές και 7 συνεργαζόμενους μόνιμους εκπροσώπους διεθνών οργανισμών. Η συμμετοχή είναι ανοιχτή σε όλες τις χώρες που επιθυμούν να γίνουν μέλη, υπό τον όρο ότι δεσμεύονται από τις Αρχές της Διακήρυξης της Στοκχόλμης προκειμένου να εφαρμόσουν στα εθνικά τους προγράμματα τη διδασκαλία του Ολοκαυτώματος, τη διατήρηση της μνήμης του, και την έρευνα γύρω από το μείζον αυτό θέμα. Οι χώρες- μέλη ενθαρρύνονται να αναπτύξουν πολυμερείς συνεργασίες που θα επιτρέψουν τη βελτίωση και προώθηση βέλτιστων πρακτικών γύρω από το συγκεκριμένο θέμα.
Πρόκειται για έναν αρκετά πρωτότυπο οργανισμό, σε ό,τι αφορά τη διάρθρωσή του. Κάθε χώρα-μέλος εκπροσωπείται από εθνική αντιπροσωπεία που ορίζει η κυβέρνηση κάθε χώρας, και η οποία αποτελείται τόσο από εκπροσώπους της κυβέρνησης (του επίσημου Κράτους), όσο και από εθνικούς εμπειρογνώμονες. Και αυτό είναι ένα από τα μεγάλα επιτεύγματα της Συμμαχίας: δεν φέρνει κοντά μόνο εκπροσώπους διαφορετικών κρατών, αλλά ταυτόχρονα φέρνει στο ίδιο τραπέζι εκπροσώπους τόσο των Κυβερνήσεων, όσο και της ίδιας της κοινωνίας και των μη-κυβερνητικών οργανώσεων των κρατών-μελών, δημιουργώντας συνθήκες συνεχούς και πολύπλευρης αλληλεπίδρασης. Τα αποτελέσματα της αλληλεπίδρασης αυτής είναι εντυπωσιακά, καθώς ενδυναμώνεται η κατανόηση και η συνεργασία τόσο μεταξύ των κρατών, αλλά και στο εσωτερικό τους. Σημαντικό ρόλο σε αυτό το αποτέλεσμα παίζει επίσης ο τρόπος με τον οποίο διεξάγονται οι ολομέλειες της Συμμαχίας: δύο φορές το χρόνο, επί πέντε ημέρες κάθε φορά, όλες οι αντιπροσωπείες συγκεντρώνονται προκειμένου να συνομιλήσουν, να ανταλλάξουν απόψεις, να προγραμματίσουν και να υλοποιήσουν προγράμματα και αποφάσεις προς την κατεύθυνση της εκπλήρωσης των στόχων και των δεσμεύσεων της Διακήρυξη της Στοκχόλμης.
Το οργανόγραμμα λειτουργίας της Συμμαχίας προβλέπει 4 βασικές Ομάδες Εργασίας: την Ακαδημαϊκή, την Εκπαιδευτική, την Ομάδα Μνημείων και Μουσείων, καθώς και την Ομάδα Επικοινωνίας, αλλά και εξειδικευμένες επιτροπές που έχουν συσταθεί για την αντιμετώπιση του αντισημιτισμού και της άρνησης του Ολοκαυτώματος, τη γενοκτονία των Ρομά και τις συνθήκες διαβίωσής τους σήμερα, άλλες γενοκτονίες, κλπ.
Η ετήσια Προεδρία της Διεθνούς Συμμαχίας ανατίθεται κατόπιν ψηφοφορίας στα κράτη που εκδηλώνουν επιθυμία να την αναλάβουν, και ο διορισμένος Πρόεδρος είναι υπεύθυνος για το σύνολο των δραστηριοτήτων του οργανισμού. Το έργο της Προεδρίας υποστηρίζεται από τον Εκτελεστικό Γραμματέα, ο οποίος είναι επικεφαλής του Μόνιμου Γραφείου με έδρα το Βερολίνο. Από τον Μάρτιο του 2017 έως τον Μάρτιο του 2018 την Προεδρία κατέχει η Ελβετία.
Η Ελλάδα εντάχθηκε στον IHRA το έτος 2005 και η χώρα μας συμμετέχει με πενταμελή επιστημονική αντιπροσωπεία.
Όπως φαίνεται και από τον τίτλο της Συμμαχίας, αλλά και τη Διακήρυξη της Στοκχόλμης, ένας από τα βασικούς στόχους του IHRA, είναι η προώθηση της ενημέρωσης και της εκπαίδευσης γύρω από το Ολοκαύτωμα σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες. Προς εκπλήρωση του στόχου αυτού, η Εκπαιδευτική Ομάδα Εργασίας του IHRA έχει εργαστεί πάρα πολύ εντατικά τα τελευταία 15 χρόνια και έχει συντάξει συγκεκριμένες οδηγίες και συστάσεις για το πώς θα πρέπει να γίνεται η εκπαίδευση γύρω από το Ολοκαύτωμα, χρησιμοποιώντας την εμπειρία των ειδικών που συμμετέχουν στην Ομάδα αυτή και προέρχονται από τα κράτη-μέλη.
