Η Τσικνοπέμπτη είναι η Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου και αποτελεί μια ημέρα αφιερωμένη στην κατανάλωση κρέατος, πριν από την περίοδο της νηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Φέτος πέφτει την Πέμπτη 20 Φεβρουαρίου 2025. Η γιορτή αυτή είναι βαθιά ριζωμένη στην ελληνική παράδοση και συνοδεύεται από γλέντια, ψητά φαγητά και έντονο εορταστικό κλίμα.
Η προέλευση της ονομασίας
Η λέξη "Τσικνοπέμπτη" προέρχεται από τη λέξη "τσίκνα", δηλαδή τη μυρωδιά του καμένου λίπους και του ψημένου κρέατος, που κυριαρχεί αυτήν την ημέρα. Η καθιέρωση της ημέρας συνδέεται με το Τριώδιο, το εκκλησιαστικό λειτουργικό βιβλίο που χρησιμοποιείται κατά την περίοδο της προετοιμασίας για τη Μεγάλη Σαρακοστή. Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει ύμνους με τρεις ωδές (αντί για τις εννέα που συναντώνται σε άλλες λειτουργικές περιόδους) και η πρώτη έντυπη έκδοσή του πραγματοποιήθηκε στη Βενετία το 1522.
Το Τριώδιο
Το Τριώδιο είναι μια κινητή περίοδος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, η οποία το 2025 ξεκινά σήμερα, Κυριακή 9 Φεβρουαρίου (Τελώνου και Φαρισαίου). Πρόκειται για την περίοδο προετοιμασίας των πιστών για τη Μεγάλη Εβδομάδα και την Ανάσταση.
Διαρκεί συνολικά τρεις εβδομάδες, οι οποίες έχουν ως εξής:
Πρώτη εβδομάδα: Ονομάζεται "Προφωνή" ή "Προφωνέσιμη" ή "Απολυτή".
Δεύτερη εβδομάδα: Ονομάζεται "Κρεατινή" ή "Κρεοφάγος" και είναι η τελευταία εβδομάδα κατά την οποία επιτρέπεται η κατανάλωση κρέατος πριν από τη νηστεία.
Τρίτη εβδομάδα: Ονομάζεται "Τυρινή" ή "Τυροφάγος", κατά την οποία η κατανάλωση κρέατος σταματά, αλλά επιτρέπονται τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Η καθιέρωση της Τσικνοπέμπτης
Η Τσικνοπέμπτη καθιερώθηκε ως ημέρα κατανάλωσης κρέατος λίγο πριν από την έναρξη της αυστηρής νηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Παραδοσιακά, την ημέρα αυτή τα νοικοκυριά συγκεντρώνονταν για να καταναλώσουν το κρέας που είχε απομείνει, δημιουργώντας μια εορταστική ατμόσφαιρα με τραγούδια, χορούς και γλέντια. Η παράδοση αυτή διατηρείται μέχρι σήμερα, με τους εορτασμούς να περιλαμβάνουν υπαίθριες ψησταριές, εκδηλώσεις και φαγοπότι σε σπίτια, ταβέρνες και πλατείες.
Παρόλο που η Τσικνοπέμπτη δεν αποτελεί επίσημη αργία, γιορτάζεται έντονα σε όλη την Ελλάδα, σηματοδοτώντας μια από τις πιο χαρούμενες στιγμές της Αποκριάς.
Το τριώδιο ολοκληρώνεται την Κυριακή της Τυρινής, στις 2 Μαρτίου 2025. Η περίοδος της Αποκριάς κλείνει την Καθαρά Δευτέρα, στις 3 Μαρτίου 2025, σηματοδοτώντας την έναρξη της Μεγάλης Σαρακοστής.
