γράφει ο
Κώστας Παπακοσμάς
Πριν τρία χρόνια τέτοια ημέρα έγραφα …
«μισό αιώνα πριν…
Ο Φρίξος Παπαχρηστίδης Μέγας Ευεργέτης της πόλης ονομάζει ένα από τα πλοία του "Καβάλα ". Ο Φ. Παπαχρηστίδης στήριξε τη δημιουργία της Δημοτικής Βιβλιοθήκης στην πόλη της Καβάλας. Ενίσχυσε με χρήματα μηχανήματα και φάρμακα τη λειτουργία του Σανατορίου.
Χρηματοδότησε τη κατασκευή του Παιδικού Σταθμού της Μέριμνας. Στην πόλη της Καβάλας ΔΕΝ υπάρχει δρόμος που να φέρει το όνομα του. Μήπως ήρθε η ώρα για την απόδοση έστω και μετά θάνατο Τιμής;..” συνεχίζω και επιμένω στη πρόταση αυτή.
Η πόλη..ξεχνά και δεν τιμά.. εκείνη η ανάρτηση είχε προκαλέσει τα σχόλια και τις προτάσεις των συμπολιτών μου.
Η εκλεκτή φίλη και δημοσιογράφος – Νομικός Βάσω Μόραλη έγραψε: «Μπράβο, Κώστα μου! Πολύ σωστά επισημαίνεις την έλλειψη και προτείνεις την διόρθωση μιας ανεπίτρεπτης αδικίας!
Ο Φρίξος Παπαχρηστίδης ωφέλησε πολλαπλώς τον τόπο μας (τη γενέτειρα του Ελευθερούπολη και την Καβάλα) με τις ποικίλες ευεργεσίες του. Κι όμως αποδειχθήκαμε αχάριστοι απέναντι του!.. Το λιγότερο που του οφείλουν οι Καβαλιώτες είναι η ονομασία ενός δρόμου στη μνήμη του!”.
Η Ελένη Ζούμα έγραψε : «Ένας από τους Ηπειρώτες Ευεργέτες για την Ελεύθερου πόλη. Κι η Κομοτηνή είχε πολλούς ευεργέτες Ηπειρώτες όπως και η Χρυσούπολη».
O Ελευθέριος Παπαγιαννάκης πρόσθεσε: «Καιρός είναι να τους θυμηθούμε, και να μάθουν και τα παιδιά μας τους ευεργέτες του τόπου μας».
Ο πρώην Υπουργός Γιώργος Καλαντζής έγραψε: «συμφωνώ με την πρόταση οι ευεργέτες της Καβάλας είναι λίγοι πρέπει να τους ονομάζουμε και να τους τιμούμε αρχίζοντας από τον Παπαχρηστίδη τον Ζουμπουλάκη τον Κιτσικόπουλο τον Σαμέρκα κ.α.».
Η Παυλίνα Λεμονίδου έγραψε: «Είμαι αναγνώστρια βιβλίων της Δημοτικής βιβλιοθήκης από 14 χρόνων, δηλ.1973. Πράγματι στα βιβλία που δανειζόμουν εκείνα τα χρόνια (δερματόδετα) έγραφε δωρεά Φρίξου Παπαχρηστίδη».
Ο Παναγιώτης Χατζηεμμανουήλ επισήμανε: «Φρίξος Παπαχρηστίδης, μέγας ευεργέτης Μέγας Πατριώτης, σήμερα ο ..ευεργέτης είναι ένα είδος σπάνιο».
Ο Χρήστος Μποσμπότης έγραψε: «Πολύ ενδιαφέρουσα η πρόταση σου Κώστα. Ο Δήμος Καβάλας θα πρέπει να δει το θέμα της ονοματοδοσίας η μετονομασίας κάποιας οδού της πόλης σε οδό «Φ. Παπαχρηστίδη». Η αγάπη του για τον τόπο ήταν τόσο μεγάλη ώστε σε όλα τα καράβια του έδινε ονόματα που παρέπεμπαν σε αυτόν, όπως "Cavala" , "Eleftheroupolis" *Phillipoi", "Paggaio" "Amvrosios"»
Ο π. Απόστολος Καβαλιώτης μέλος του ιδρύματος Φ. Παπαχρηστίδης στο συνέδριο Ιστορίας που διοργάνωσε ο Δήμος Καβάλας το 2018 μίλησε για τον μεγάλο ευεργέτη και την προσφορά του στην Καβάλα και την ευρύτερη περιοχή.
Την Φωτογραφία με το πλοίο που έφερε το όνομα «Καβάλα», την είχε στείλει ο Φρίξος Παπαχρηστίδης στον τότε Δήμαρχο Ευάγγελο Ευαγγελίου το 1969 (αρχείο ημερήσιου τύπου στην Δημοτική Βιβλιοθήκη Καβάλας).
Αεροδρόμιο Αμυγδαλεώνα ο Φρίξος Παπαχρηστίδης στο κέντρο με το παπιόν φθάνει στην γενέτειρά του . Δεκαετία 1950.
Από την ιστοσελίδα του Δήμου Ελευθερούπολης διαβάζουμε:
Φρίξος Παπαχρηστίδης: Ο μεγάλος ευεργέτης της Ελευθερούπολης!
Ο Φρίξος Παπαχρηστίδης γεννήθηκε στην Ελευθερούπολη (Πράβι), ενώ ο πατέρας του, Βασίλειος Παπαχρηστίδης, ήταν ένας μεγάλος καπνέμπορος, καταγόμενος από το Κουκούλι της Ηπείρου. Ο Φρίξος , μαθήτευσε στο Β’ Δημοτικό Σχολείο Ελευθερούπολης, ενώ Γυμνάσιο και Λύκειο,τελείωσε σε κολλέγιο της Θεσσαλονίκης .
Στην συνέχεια αποφοίτησε από την εμπορική σχολή του Βόλου. Υπηρέτησε στην Πολεμική Αεροπορία στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά σπούδασε Νομική στην Λωζάννη. Αρχικά ασχολήθηκε με το καπνεμπόριο όμως , το έτος 1933, έφυγε για το Μόντρεαλ του Καναδά . Το έτος 1934, παντρεύτηκε την Καναδέζα, Μαριέττα Βαχόν και μαζί της απέκτησε τέσσερα παιδιά (τρία κορίτσια και ένααγόρι).
Στον Καναδά, ξεκίνησε ως έμπορος γραμματοσήμων. Ήταν μέγας φιλοτελιστής. Παράλληλα, ασχολούνταν και με την επιχείρηση του πεθερού του, ο οποίος είχε βιοτεχνία κουφωμάτων. Τα έτη 1943 και 1944, εισέρχεται, στον χώρο της ναυτιλίας. Ίδρυσε την πρώτη του ναυτιλιακή εταιρία και αγόρασε εννέα καράβια, (ποταμόπλοια μεταφοράς ξηρού φορτίου εντός του Καναδά). Ένα από αυτά το ονόμασε “Καβάλα”, μη ξεχνώντας την ιδιαίτερη πατρίδα του, όπως και το 1958, που «έκτισε» το πρώτο του δεξαμενόπλοιο και το ονόμασε «Ελευθερούπολις». Ήταν ένα πολύ σύγχρονο για την εποχή του καράβι, χωρητικότητας 20.000 κόρων, το μεγαλύτερο στον Καναδά.
Μέχρι το 1970 κατάφερε να δημιουργήσει ένα στόλο τριάντα περίπου καραβιών. Σε πολλά από αυτά, ως γνήσιος ευπατρίδης, έδωσε ελληνικά ονόματα. Ξεχωρίζουν και χρήζουν ενδιαφέροντος για τον τόπο μας: το «Αμβρόσιος» έτους 1974, ένα γκαζάδικο (μεταφοράς αερίου), χωρητικότητας 50.000 τόνων, το οποίο μάλιστα εγκαινιάστηκε από τον Σεβασμιότατο μητροπολίτη Ελευθερουπόλεως κ.κ. Αμβρόσιο, ένα ακόμη υπερσύγχρονο δεξαμενόπλοιο, με το όνομα «Ελευθερούπολις», 281.000 κόρων, έτους 1974 και ένα καράβι μεταφοράς ξηρού φορτίου με την ονομασία «Φίλιπποι».
Ο Φρίξος Παπαχρηστίδης διακρίνονταν για την μεγάλη του αγάπη προς την γενέτειρά του και για τον λόγο αυτό ξεκίνησε πολύ νωρίς να κάνει δωρεές, καθοδηγούμενος , αναφορικά με τις ανάγκες της πόλης, από τους εδώ συνεργάτες του: τον Μητροπολίτη Αμβρόσιο, τον Δήμαρχο Δήμο Δημάδη και τον πρώην Διευθυντή του Παπαχρηστίδειου μαιευτηρίου, Παναγιώτη Δραγανίδη.
Βοήθησε πολύ κόσμο προσφέροντας εργασία στα καράβια και στις επιχειρήσεις του. Με χρήματα τα οποία έστελνε σε φτωχές οικογένειες της πόλης μας, κατάφεραν πολλά παιδιά να πραγματοποιήσουν το όμειρό τους και να σπουδάσουν. Σημειώνεται, ότι στο Μόντρεαλ του Καναδά , υπάρχει στο Πανεπιστήμιο McGill , έδρα Νεοελληνικών Σπουδών ,με το όνομα «Φρίξος Παπαχρηστίδης» η οποία χρηματοδοτείται ακόμη και σήμερα από τους απογόνους του Φρίξου.
Χρηματοδότησε την ανέγερση των χαρακτηριστικών για την πόλη μας , ναών, του Αγίου Ελευθερίου και του Αγίου Νεκταρίου και βοήθησε στην αποπεράτωση πολλών άλλων. Σε συνεργασία με τον Μητροπολίτη Αμβρόσιο, δώρισε όλη την ακίνητη περιουσία του στον Δήμο Ελευθερούπολης.
Το ακίνητο του δημαρχείου του Δήμου Παγγαίου, ήταν άλλοτε το πατρικό σπίτι του Φρίξου Παπαχρηστίδη. Και το κοινωνικό του έργο δεν σταματά, αφού ανήγειρε δύο οικοτροφεία (ένα αρρένων και ένα θηλέων) στην Ελευθερούπολη, από τα οποία πέρασαν εκατοντάδες παιδιά, της ευρύτερης περιοχής του Παγγαίου.
Έχτισε το Επισκοπείο, ένα κτίριο κόσμημα και σημείο κατατεθέν της πόλης μας, όπου στεγάζεται η Μητρόπολη Ελευθερουπόλεως και ακόμα το Επισκοπείο της Νέας Περάμου, τον ναό του Αγίου Κωνσταντίνου και φυσικά την βιβλιοθήκη, η οποία στην συνέχεια αναβαθμίστηκε σε Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη και αποτελεί μία από τις έξι πρώτες βιβλιοθήκες της χώρας!
Να σημειωθεί βέβαια και η ίδρυση στην Καβάλα του παλιού νοσομομείου γνωστού ως “Σανατόριο”.
Τέλος ένα από τα μεγαλύτερα δώρα του μεγάλου ευεργέτη, στον τόπο μας και στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, ήταν η ίδρυση του “Παπαχρηστίδειου Μαιευτηρίου”. Το κτίσμα αρχικά ανήκε στον σύλλογο καπνεργατών Ελευθερούπολης και αποτελούσε στέγη εκδηλώσεων και συναθροίσεών τους.
Στην συνέχεια δωρήθηκε στον Δήμο Ελευθερούπολης κι αυτός με την σειρά του το δώρισε στον Φρ. Παπαχρηστίδη προκειμένου ο τελευταίος να ανεγείρει το μαιευτήριο, όπως και έγινε το έτος 1954. Παράλληλα, εντός του ίδιου κτιρίου εγκαταστάθηκε μια φυματιολογική μονάδα, αφού η ασθένεια αυτή θέριζε στην κυριολεξία, τον πληθυσμό της περιοχής.
Η δημιουργία και λειτουργία της συγκεκριμένης μονάδας, συνέβαλλε τα μέγιστα στην ανακοπή της πορείας εξάπλωσης της ασθένειας ενώ παρά το γεγονός ότι το κόστος των φαρμάκων για την θεραπεία της ήταν τεράστιο, στο Παπαχρηστίδειο Μαιευτήριο, αυτά χορηγούνταν δωρεάν, με αποτέλεσμα να σωθούν εκατοντάδες ζωές. Άξιο λόγου είναι και το γεγονός ότι το ίδρυμα παρείχε δωρεάν νοσηλεία σε όσους αποδεδειγμένα αδυνατούσαν να ανταπεξέλθουν στο κόστος!
Το έτος 1957, το Παπαχρηστίδειο Μαιευτήριο, δωρήθηκε από τον μεγάλο ευεργέτη προς το Ελληνικό Δημόσιο και μετατράπηκε σε ΝΠΔΔ, με την ονομασία «Παπαχρηστίδειον Μαιευτήριον Ελευθερουπόλεως».
Ακολούθως, παραπλεύρως του μαιευτηρίου, χτίστηκε ως επέκταση ένα νέο κτίριο, στο οποίο δημιουργήθηκε παιδιατρική κλινική με τμήμα πρόωρων βρεφών στον πάνω όροφο και μικροβιολογικά εργαστήρια στο ισόγειο. Επανδρώθηκε με μηχανήματα, τελευταίας τεχνολογίας, εισαγόμενα από την Γαλλία και την Αμερική, τα οποία δώρισε ο Φρίξος Παπαχρηστίδης.
Να σημειωθεί, ότι παρόμοιο τμήμα πρόωρων, δεν υπήρχε ανάλογο από την Αλεξανδρούπολη μέχρι την Θεσσαλονίκη. Αυτό το τμήμα έκανε γνωστό το μαιευτήριο στον ιατρικό χώρο, όπως και το τμήμα ανώδυνου τοκετού, με αποτέλεσμα να έρχονται προς νοσηλεία, περιστατικά από τον Έβρο, την Κομοτηνή, τη Δράμα, τη Ξάνθη, τα χωριά των Σερρών, την Καβάλα και την Θάσο. Παράλληλα λόγω αυτού του τμήματος έρχονταν και καλοί μαιευτήρες για να μετεκπαιδευτούν και να εξελιχθούν περαιτέρω κι έτσι το όνομά του καθιερώθηκε ως ένα από τα πιο αξιόπιστα, τεχνολογικά εξελιγμένο και με άριστα καταρτισμένο προσωπικό, μαιευτήρια στην Ελλάδα.
Σε όλη αυτήν την πορεία ο Φρίξος Παπαχρηστίδης ήταν συνεχώς δίπλα, ηθικά και οικονομικά πρόθυμος να συνδράμει και να καλύψει όλες τις ανάγκες σε μηχανήματα και λοιπό εξοπλισμό.
Η συμβολή του μαιευτηρίου στην ανάπτυξη της Ελευθερούπολης ως κέντρο της επαρχίας ήταν κι αυτή τεράστια. Πολλοί επισκέπτες που έρχονταν για τους ασθενείς, διανυκτέρευαν στα ξενοδοχεία της πόλης.
Οι αγορές γίνονταν καθημερινά από καταστήματα της περιοχής όπως και η προμήθεια αυτών που απαιτούνταν για την συντήρηση των κτιρίων. Το προσωπικό του ανέρχονταν σε 42 άτομα που διέμεναν στην Ελευθερούπολη με τις οικογένειές τους.
Αυτό το ίδρυμα ,άλλως το στολίδι της πόλης μας , έπαψε την λειτουργία του ως μαιευτήριο το έτος 1984, όταν η τότε διοίκησή του αποφάσισε την φιλοξενία σε αυτό του Κέντρου Υγείας του ΕΣΥ.
Λυπηρό πραγματικά το τέλος μιας μεγαλειώδους πορείας στους τομείς της υγείας και της πρόνοιας, αφού μηχανήματα και αποθεματικό μεταφέρθηκαν στο Γενικό Νοσοκομείο Καβάλας, όμως το κτίριο στέκει ακόμα εκεί για να μας θυμίζει τις παλιές μεγάλες δόξες του και την διαπίστωση ότι περισσότερο αγαπούν οι ευεργέτες τους ευεργετούμενους παρά οι ευεργετούμενοι τους ευεργέτες!
