Στο άνοιγμα των εκδηλώσεων του 46ου Φεστιβάλ ΚΝΕ - Οδηγητή από τη Γραμματέα του Τομεακού Συμβουλίου Καβάλας της ΚΝΕ Βάσως Σβάρνα συμπεριλήφθηκε απόσπασμα αφιερωμένο στην επέτειο της απελευθέρωσης της πόλης από τον ΕΛΑΣ στις 13 Σεπτεμβρίου 1944.
Η Ομιλία
Η σημερινή μας κεντρική φεστιβαλική εκδήλωση συμπίπτει με μια μεγάλη και σπουδαία επέτειο. Σαν σήμερα πριν από 76 χρόνια ο ΕΛΑΣ ολοκλήρωνε μια εποποιία μπαίνοντας ελευθερωτής στην Καβάλα. Η κόκκινη Καβάλα των καπνεργατών, των μεγάλων αγωνιστικών παραδόσεων των προηγούμενων δεκαετιών, που έδωσε στον ένοπλο αγώνα ενάντια στους Βούλγαρους κατακτητές τον ανθό της νέας γενιάς, στις 13 Σεπτέμβρη του 1944 απελευθερώνεται έπειτα από 3,5 χρόνια σκληρής κατοχής, με το λαό της πόλης να υποδέχεται το 26ο Σύνταγμά του με συνθήματα, τραγούδια και απίστευτο ενθουσιασμό.
Η παράδοση της πόλης στα χέρια του ΕΛΑΣ από τις βουλγαρικές αρχές έγινε ακριβώς εδώ, σε αυτήν την πλατεία. Οι πανηγυρικοί εκφωνήθηκαν στο κτίριο του σημερινού εμπορικού επιμελητηρίου ακριβώς πίσω μας. Αυτή η μορφή της παράδοσης της εξουσίας είναι που αποτελεί για τους κάθε λογής παραχαράκτες της ιστορίας το βασικό επιχείρημα για να σπιλώσουν ένα τιτάνιο αγώνα, να χύσουν το αντικομμουνιστικό τους δηλητήριο. Όλοι αυτοί που μιλούν για συνεργασία του ΚΚΕ, του ΕΑΜ με τους Βούλγαρους φασίστες κάνουν πως ξεχνούν το γεγονός ότι ήδη 4 μέρες πριν στη γειτονική χώρα είχε συντελεστεί πολιτική αλλαγή. Ότι σε αυτήν το Πατριωτικό Μέτωπο με μπροστάρηδες τους κομμουνιστές είχε ανατρέψει την κυβέρνηση του Βασιλείου της Βουλγαρίας, έθεσε τέρμα στη συμμαχία της χώρας με τις δυνάμεις του άξονα και άνοιξε το δρόμο για την εγκαθίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, αργότερα στα 1946. Ότι αυτό το ιστορικό γεγονός αποτέλεσε το επιστέγασμα του μεγάλου αντιφασιστικού αγώνα των παρτιζάνων κομμουνιστών της γειτονικής χώρας.
Όλοι αυτοί ακόμα περισσότερο κάνουν πως δεν γνωρίζουν ότι το 26ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ έδρασε στην περιοχή με δεκάδες μάχες στα βουνά του Παγγαίου και του Τσαλ Νταγ, έδωσε δεκάδες νεκρούς και τραυματίες. Πως όλη αυτή η δράση στηρίχτηκε από χιλιάδες μέλη του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ, στην πόλη της Καβάλας αλλά και στα χωριά. Πως ήδη από τις αρχές του 1943 και ιδιαίτερα μετά τη νίκη του Κόκκινου Στρατού στο Στάλινγκραντ το Φλεβάρη του 1943 και στο Κούρσκ τον Αύγουστο του ίδιου έτους, οπότε και η πλάστιγγα του πολέμου έγερνε και διαφαινόταν η ήττα των δυνάμεων του Άξονα, οι Βούλγαροι φασίστες έσφιγγαν τον κλοιό γύρω από το 26ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ με προφανή στόχο την εξασφάλιση της επόμενης μέρας ακόμα και αν αυτή ήταν με νικητές τους Βρετανούς. Επεδίωκαν να δημιουργήσουν τετελεσμένα με προσάρτηση της περιοχής. Η ηρωική δράση, οι μάχες και οι ελιγμοί του 26ου Συντάγματος, οι επιτυχίες που είχε στα πεδία των μαχών σε συνδυασμό με τη νίκη των αντιστασιακών δυνάμεων στην Βουλγαρία και την καθοριστική συμβολή του Κόκκινου Στρατού, άλλαξαν το ρου της ιστορίας με σχετικό τρόπο. Οι αδυναμίες και τα λάθη στη στρατηγική αντίληψη του ΚΚΕ εκείνη την περίοδο ήταν ο καθοριστικός παράγοντας για τις μετέπειτα εξελίξεις.
Οι συκοφάντες του ΕΑΜικού κινήματος, οι υπερασπιστές των εθνικιστικών ομάδων του Αντών Τσαούς, οι πολιτικοί απόγονοι των φασιστών, που κάθε τρεις και λίγο βεβηλώνουν το μνημείο που το Κόμμα μας έστησε το 2014 στην είσοδο της πόλης στον Αη-Θανάση, από όπου μπήκε θριαμβευτής ο ΕΛΑΣ, συναντιούνται με τους αναθεωρητές της ιστορίας που γράφτηκε με αίμα και αμέτρητες θυσίες. Ας τους θυμίσουμε όμως πως ο Αντών Τσαούς ήταν που δήλωνε υποταγή στους Βουλγάρους κατακτητές με επιστολή στις 8 Μάρτη του 1944 και ότι δεν είχε καμία πρόθεση να τους πολεμήσει, καταδεικνύοντας τον πραγματικό του εχθρό που ήταν τα τμήματα του ΕΛΑΣ, οι «τυχοδιώκται κομμουνισταί» όπως χαρακτηριστικά αναφέρει. Ας τους θυμίσουμε ότι είχε προηγηθεί το αδίστακτο έγκλημα της Πρωτοχρονιάς του 1944, όταν οι εθνικιστές του Αντών Τσαούς με τον ίδιο παρόντα δολοφονήσαν 16 ΕΛΑΣίτες του «Ρήγα Φεραίου» στο Δρυμότοπο της Λεκάνης, αν και εκείνη τη μέρα είχαν συννενοηθεί οι δυο πλευρές να τη γιορτάσουν μαζί. Ενώ στις 11 του ίδιου μήνα συνέχισαν το δολοφονικό τους έργο επιτιθέμενοι στο ΕΛΑΣίτικο τάγμα του Μποζ Νταγ (Φαλακρό Δράμας) και με τις υποδείξεις του Άγγλου ταγματάρχη Μίλερ σκότωσαν το στρατιωτικό διοικητή του ΕΛΑΣ Ζαχαρία Χαρτοματζή (Άγι) και άλλους 8 αντάρτες, όσους ο Μίλερ κατονόμασε ως κομμουνιστές. Μάλιστα το έγκλημα της Πρωτοχρονιάς το ολοκλήρωσαν αποκεφαλίζοντας τους νεκρούς και φέρνοντας τα κεφάλια στην κεντρική πλατεία της Καβάλας, εδώ που βρισκόμαστε σήμερα, για να στείλουν το μήνυμα στο ΕΑΜικό κίνημα. Αλήθεια πως τα κατάφεραν χωρίς τη σύμπραξη των Βουλγάρων κατακτητών; Και έχουν και το θράσος να μιλούν για συνεργασία των κομμουνιστών με τους Βουλγάρους!
Να ποιοι ήταν λοιπόν οι συνεργάτες των Βουλγάρων! Την ώρα που ο ΕΛΑΣ πολεμούσε και αντιστεκόταν σε ένα κλοιό που εκτεινόταν από το Μενοίκιο, το Μποζ Νταγ και το Παγγαίο μέχρι το Τσαλ Νταγ και το Νέστο, αυτοί έχοντας την αποκλειστική στήριξη οικονομική και στρατιωτική από τους Άγγλους, έπαιζαν το παιχνίδι των Βουλγάρων προσπαθώντας να αποδυναμώσουν τον ΕΛΑΣ. Με αποκορύφωμα την ανοιχτή πλέον συνεργασία τους με τους κατακτητές το Σεπτέμβρη του 1944 στη Δράμα, όταν στις 18 του μήνα, 4 και 5 μέρες μετά την απελευθέρωση της Κομοτηνής, της Ξάνθης και της Καβάλας αντίστοιχα από τον ΕΛΑΣ, ο Αντών Τσαούς υπέγραφε σύμφωνο συνεργασίας με το Σιράκοφ για να χτυπήσει το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ.
Το γεγονός ότι ο Αντών Τσαούς και οι κάθε λογής τέτοιες δήθεν αντιστασιακές εθνικιστικές ομάδες ήταν τελικά οι καλύτεροι συνεργάτες των κατακτητών υποτιμήθηκε από το Κόμμα μας σε εκείνη τη φάση, αποτέλεσμα της λαθεμένης στρατηγικής της «εθνικής ενότητας» αφού σύμφωνα με την τότε κυρίαρχη ανάλυση ο ένοπλος αγώνας έπρεπε να οδηγήσει στην απελευθέρωση και μετέπειτα σε δημοκρατικές ειρηνικές εσωτερικές εξελίξεις. Με λίγα λόγια δεν κατάφερε τότε το ΚΚΕ να διαμορφώσει στρατηγική σύνδεσης του απελευθερωτικού αγώνα με την πάλη για την κατάκτηση της εξουσίας. Για αυτό και ο βρετανός ταγματάρχης Μίλερ διατηρούσε επαφές και με τον ΕΛΑΣ παρά την ανοιχτή πλέον αποκλειστική στήριξη των Βρετανών στις ένοπλες εθνικιστικές ομάδες που πολεμούσαν με στόχο να τσακίσουν τον ΕΛΑΣ.
Τα γεγονότα της περιόδου βέβαια καθορίστηκαν από τις αντιφάσεις που είχε η στρατηγική του ΚΚΕ. Έτσι μετά την απελευθέρωση της πόλης ακολούθησε η εξάμηνη λαϊκή Αυτοδιοίκηση ως αποτέλεσμα συμβιβασμού της αστικής τάξης και των Βρετανών που ήθελαν να κερδίσουν χρόνο, αφού η απελευθέρωση των πόλεων της Καβάλας και όλης της Θράκης πραγματοποιήθηκε μετά από τη συμφωνία του Λιβάνου αλλά και λίγες μέρες πριν από τη συμφωνία της Καζέρτας, συμφωνίες που μας οδήγησαν στο ματωμένο Δεκέμβρη του 1944 και μετέπειτα το Φλεβάρη του 1945 στην απαράδεκτη συμφωνία της Βάρκιζας. Γεγονός μεγάλης σημασίας αποτέλεσε και η δράση του 26ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ που το Δεκέμβρη του 1944 που καθώς μαινόταν η μάχη της Αθήνας αποτελείωναν τις εθνικιστικές ομάδες στη Ραβίκα της Δράμας, εκμεταλλευόμενο και την απουσία του Αντών Τσαούς που πολεμούσε στην Αθήνα στο πλευρό των Άγγλων και των δοσιλόγων, δράση για την οποία ανταμείφτηκε αργότερα όταν το αστικό πολιτικό σύστημα τον έβγαζε βουλευτή με τον «Ελληνικό Συναγερμό».
Όλα αυτά εμείς οι νέοι κομμουνιστές τα μελετάμε όχι μόνο από την ανάγκη να μάθουμε την ιστορική αλήθεια. Διδασκόμαστε από την ηρωική δράση του Κόμματος μας, εμπνεόμαστε από τις ένδοξες στιγμές της ταξικής πάλης στη χώρα μας και διεθνώς, αντλούμε πολύτιμα συμπεράσματα για να συνεχίσουμε να βαδίζουμε στον ίδιο δρόμο. Μελετάμε, μαθαίνουμε και γινόμαστε πιο ικανοί στην πάλη για την κοινωνική απελευθερώση. Τιμούμε τους ήρωες αγωνιστές της Αντίστασης, του ματωμένου Δεκέμβρη, του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Τιμούμε το 26ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ, τους ΕΑΜίτες και τους ΕΠΟΝίτες, την τεράστια συμβολή τους να νικήσουν την πείνα, να στηλώσουν στα ποδάρια του το λαό της περιοχής κατά την εξάμηνη λαϊκή Αυτοδιοίκηση.
Σε πείσμα όλων αυτών που θέλουν τη νέα γενιά με σκυμμένο το κεφάλι, υποταγμένη και πεισμένη ότι «τίποτα δεν αλλάζει», εμείς τα σημερινά μέλη της ΚΝΕ και αυριανά μέλη του ΚΚΕ ερχόμαστε με ορμή, γνώση και αντοχή να αλλάξουμε τα πάντα. Γιατί ο καπιταλισμός είναι το σύστημα που δεν μας αφήνει να αναπνεύσουμε! Γιατί ο σοσιαλισμός – κομμουνισμός είναι το μέλλον της ανθρωπότητας, το δικό μας μέλλον! Ζήτω το τιμημένο ΚΚΕ!
Φωτό από pandiera.gr