Τους βασικούς άξονες του προγράμματος «Μένουμε Όρθιοι 2» παρουσίασε το απόγευμα της Δευτέρας 25 Μαΐου  ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας - Την εξειδίκευση ανά τομέα έκαναν οι αρμόδιοι τομεάρχες της Κ.Ο., Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Έφη Αχτσιόγλου, Οικονομίας Νίκος Παππάς και Οικονομικών Ευκλ. Τσακαλώτος.

 

Ξεκινώντας ο Αλ. Τσίπρας αφού αναγνώρισε στην κυβέρνηση ότι συντονίστηκε με όσα συνέστησε η επιστημονική κοινότητα για την υγειονομική κρίση, στην συνέχεια άσκησε κριτική λέγοντας: “Ωστόσο σήμερα ασχολείται μονάχα με το πως θα αξιοποιήσει την κρίση για να επιταχύνει όσα αντιδραστικά είχε σχεδιάσει για την οικονομία, την εργασία και το κοινωνικό κράτος, ήδη πριν την πανδημία”.

 

Δίνοντας το περίγραμμα της πρότασής του ανέφερε: “Δεν υπάρχει κανείς στον κόσμο που να πιστεύει ότι η ανάκαμψη είναι εύκολη ή απλή υπόθεση. Και δεν υπάρχει κανείς σοβαρός οικονομολόγος, ανεξαρτήτως ιδεολογίας, που να πιστεύει ότι μπορεί να ‘ρθει η ανάκαμψη χωρίς να πέσει χρήμα στην αγορά”. Έστρεψε τα βέλη του κατά του πρωθυπουργού λέγοντας ότι “ο κ. Μητσοτάκης αντί να πρωταγωνιστεί σε αυτή τη πανευρωπαϊκή συζήτηση, αντί να κάνει το παν για να εξασφαλίσει όσο το δυνατόν περισσότερους πόρους που θα πέσουν άμεσα στην αγορά, έχει επιλέξει έναν άλλο δρόμο. Να εμφανίζεται τακτικά και να παριστάνει το μάντη κακών. Να λέει στις Ελληνίδες και στους Έλληνες: «Χάρη σε μένα σωθήκατε από τη πανδημία, αλλά τώρα προετοιμαστείτε για τα χειρότερα». Και τα χειρότερα μια να τα υπολογίζουν 3, μια 5, μια 10 και την άλλη 13% ύφεση”.

 

 

Εξειδίκευση μέτρων 

 

 

  • Υγεία

Η πανδημία αναδεικνύει νέες προτεραιότητες και προκλήσεις που αφορούν τις υγειονομικές ανισότητες στη χώρα , στην Ευρώπη και στον κόσμο. Το πολιτικό αίτημα είναι η καθολική πρόσβαση όλων των ανθρώπων στα νέα τεστ, φάρμακα και εμβόλια για τον SARS-CoV-2 αλλά και για κάθε καινούργια  διασυνοριακή απειλή Δημόσιας Υγείας . Ένα νέο μοντέλο για την ανάπτυξη της έρευνας και της φαρμακευτικής καινοτομίας , βασισμένο στηδιεθνή συνεργασία, στη δημόσια χρηματοδότηση , στα ανοικτά δεδομένα , στη διαφάνεια για τον υπολογισμό του κόστους έρευνας και ανάπτυξης , στις «δίκαιες» τιμές , στην προστασία των δικαιωμάτων  των ασθενών, είναι αναγκαίο και εφικτό. 

 

  1. Γενναία ενίσχυση του ΕΣΥ  με ανθρώπινο δυναμικό – ολοκληρωμένο σχέδιο μόνιμων προσλήψεων σε βάθος 4ετίας με 4000 θέσεις γιατρών-νοσηλευτών-λοιπού προσωπικού για το 2020 
  2. Σταδιακή σύγκλιση με τους μέσους όρους της Ευρώπης στις δημόσιες δαπάνες Υγείας , στον αριθμό νοσηλευτών και κλινών ΜΕΘ  - μείωση ιδιωτικών δαπανών υγείας 
  3. Ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας , του θεσμού του οικογενειακού γιατρού για κάθε πολίτη και των Τοπικών Μονάδων Υγείας ( ΤΟΜΥ) 
  4. Μισθολογική αναβάθμιση των γιατρών και του υπόλοιπου προσωπικού του ΕΣΥ - ενισχυμένα κίνητρα για τις άγονες/νησιωτικές περιοχές - ένταξη των υγειονομικών στα ΒΑΕ 
  5. Διευρυμένο δίκτυο κοινοτικών υπηρεσιών υγείας και κατ’ οίκον φροντίδας –Κινητές Μονάδες ΠΦΥ και Ψυχικής Υγείας
  6. Δράσεις πρόληψης και ενισχυμένης υγειονομικής φροντίδας σε πληθυσμούς ειδικής ευαλωτότητας(πρόσφυγες-Ρομά-γηροκομεία-σωφρονιστικά καταστήματα-προνοιακά ιδρύματα-άστεγοι) 
  7. «Θωράκιση» των Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας – δημιουργία μόνιμου μηχανισμού επιδημιολογικής επιτήρησης και παρέμβασης σε απειλές Δημόσιας Υγείας 
  8. Εθνικό Σχέδιο αναβάθμισης των κτιριακών υποδομών – εξοπλισμού του ΕΣΥ σε βάθος 5ετίας 

 

Το σύνολο της παρέμβασης για την Υγεία ανέρχεται στο 1 δις μέχρι το τέλος του 2021 εκ των οποίων τα 500 εκ. εκτιμάται ότι θα αναλωθούν μέχρι τον Σεπτέμβρη του 2020

 

  • Κόσμος της εργασίας

Η προστασία της εργασίας θα έπρεπε να αποτελεί, και αποτελεί για το ΣΥΡΙΖΑ, πρώτη προτεραιότητα σε αυτή την περίοδο. Τα μέτρα που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ για τη στήριξη της εργασίας έχουν συγκεκριμένο στρατηγικό προσανατολισμό, την προστασία των εργαζομένων, τη διατήρηση της διαπραγματευτικής τους δύναμης και των μισθών και την ανατροπή των τάσεων απορρύθμισης της αγοράς εργασίας. Πρόκειται για την ακριβώς αντίθετη στρατηγική από αυτή που ακολουθεί η κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας.

 Οι ήδη ασκούμενες από την κυβέρνηση πολιτικές στην αγορά εργασίας οδηγούν σε δραματική συρρίκνωση των μισθών και σε ενίσχυση των τάσεων αποδιάρθρωσης και ελαστικοποίησης. Η τάση αυτή πρέπει επειγόντως να αντιστραφεί. Χρειάζεται να αποτραπεί η γενικευμένη διάλυση των εργασιακών σχέσεων, να προληφθεί ένα μεγάλο κύμα ανεργίας και να μην υπάρξουν μειώσεις μισθών. Κάτι τέτοιο περνάει μέσα από μια δέσμη μέτρων στήριξης των εργαζομένων και των επιχειρήσεων τα οποία έχουν ως προϋπόθεση τη διατήρηση των θέσεων και σχέσεων εργασίας στα επίπεδα που είχαν διαμορφωθεί τον Φεβρουάριο του 2020.

 

Οι εργαζόμενοι της χώρας είναι το πολυτιμότερο κεφάλαιό της, μας κράτησαν όρθιους στις δύσκολες στιγμές της πανδημίας και είναι οι βασικοί συντελεστές κάθε προσπάθειας ανάκαμψης. Δεν πρέπει, όπως ήδη επιχειρείται, να υπάρξει επανάληψη της συνταγής γενικευμένων αρνητικών αλλαγών στο εργατικό δίκαιο της χώρας, με πρόφαση αυτή τη φορά την πανδημία. 

 

Πυρήνας της πρότασής μας είναι η καταβολή των μισθών των εργαζομένων στο 100%, η μη αρνητική μεταβολή των σχέσεων εργασίας και αυτονόητα η διατήρηση των θέσεων εργασίας. Η πρότασή μας διακρίνει τρεις κατηγορίες επιχειρήσεων, οι οποίες επιδοτούνται σε διαφορετικό ύψος από το κράτος, πάντα όμως υπό την υποχρέωση της καταβολής μισθών στο 100% και της μη μεταβολής των σχέσεων εργασίας. 

 

Ειδικότερα

1.         Για τις επιχειρήσεις που συνεχίζουν να βρίσκονται σε αναστολή λειτουργίας, προτείνουμε 100% κάλυψη του μισθολογικού και μη-μισθολογικού κόστους από το κράτος.

2.         Για τις πληττόμενες επιχειρήσεις στους κλάδους της εστίασης, του τουρισμού και των μεταφορών,επιδότηση 100% των ασφαλιστικών εισφορών και 40% των μισθών από το κράτος, με υποχρέωση καταβολής του υπόλοιπου 60% του μισθολογικού κόστους από την επιχείρηση. 

3.         Για τις υπόλοιπες πληττόμενεςεπιχειρήσεις πουαρχίζουν να επαναλειτουργούν προτείνουμε επιδότηση 40% μισθών και ασφαλιστικών εισφορώναπό το κράτος, με υποχρέωση καταβολής του υπόλοιπου 60% του μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους από την επιχείρηση.

Προϋποθέσεις για την εφαρμογή των μέτρων οικονομικής στήριξης των εργαζομένων και των επιχειρήσεων:

1.         Κατάργηση του σχήματος αναστολών συμβάσεων εργασίας

2.         Κατάργηση του νέου σχήματος εκ περιτροπής εργασίας

3.         Κατάργηση της αναστολής δήλωσης των ωραρίων, επαναθεσμοθέτηση της δυνατότητας ελέγχων από το ΣΕΠΕ

4.         Ρύθμιση για τον μη συμψηφισμό ημερών μη εργασίας λόγω της πανδημίας με τις τακτικές άδειες των εργαζομένων

5.         Θέσπιση ειδικού πλαισίου για τον έλεγχο της τηλεργασίας και την προστασία των εργαζομένων σε αυτή

6.         Εξειδίκευση των κανόνων ασφαλείας και υγείας στην εργασία στις συνθήκες της πανδημίας. Εντατικοποίηση των ελέγχων και εκτεταμένης εμβέλειας ενημερωτική εκστρατεία

7.         Υποχρέωση διατήρησης των συμβάσεων εργασίας για έξι μήνες μετά το τέλος της κρατικής επιχορήγησης (μετενέργεια)

8.         Σαφής απαγόρευση δυσμενούς μετατροπής συμβάσεων (για παράδειγμα, πλήρους σε μερικής ή εκ περιτροπής)

9.         Παράταση ισχύος μέχρι το τέλος του έτους όλων των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας που ξεκίνησαν να λήγουν τον Μάρτιο του 2020

 

Το σύνολο των παρεμβάσεων για την στήριξη της εργασίας ανέρχονται στα 3,7 δισ. ευρώ και αφορούν τουλάχιστον 1,7 εκ εργαζόμενους και 200.000 επιχειρήσεις.

 

  • Επιχειρήσεις

Απαραίτητη προϋπόθεση για τη στήριξη της οικονομίας ειδικά σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία είναι φυσικά η στήριξη της ζήτησης αλλά και η στήριξη της προσφοράς. Επομένως αποφασιστικής σημασίας για το πρόγραμμά μας είναι η στήριξη των επιχειρήσεων και ιδιαίτερα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. 

 

Στις παρούσες συνθήκες το βασικό πακέτο μέτρων που προτείνουμε έχει οριζόντιο χαρακτήρα και καλύπτει το σύνολο των πληττόμενωνεπιχειρήσεων.Ωστόσο και επιπρόσθετα αυτών των οριζόντιων μέτρων, προτεραιότητα δίνεται στις παραγωγικές επιχειρήσεις (μεταποίηση βιομηχανία, πρωτογενής τομέας, πράσινη οικονομία, πολιτιστικός και δημιουργικός τομέαςκλπ) και ιδιαίτερα τις επιχειρήσεις έντασης γνώσης και αυτές που παράγουν προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, δηλαδή στις επιχειρήσεις που συμβάλλον τα μέγιστα στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, στις επιχειρήσεις που θα σηκώσουν το κύριο βάρος ανάκαμψης σε μια βιώσιμη κατεύθυνση. Αυτή η κατηγορία επιχειρήσεων καλύπτεται τόσο από τα οριζόντια μέτρα που παρατίθενται στη συνέχεια όσο και από ειδικού τύπου μέτρα που εξειδικεύονται ανά κλάδο και αποτελούν τη συνέχεια του Μένουμε Όρθιοι ΙΙ.

 

Τα μέτρα της προηγούμενης ενότητας (εργασία) αντιμετωπίζουν το θέμα του μισθολογικού κόστους που αποτελεί κατά βάση το μεγαλύτερο μέρος του κόστους των επιχειρήσεων. Ωστόσο οι πληττόμενες επιχειρήσεις έχουν περισσότερες ανάγκες σε κεφάλαια (σε ρευστότητα) για να καλύψουν τα υπόλοιπα κόστη τους. Κατά βάση χρειάζονται κεφάλαια κίνησης, ενώ όσες επιχειρήσεις σχεδιάζουν ή έχουν σε εξέλιξη επενδυτικά σχέδια πρέπει να υποστηριχθούν να τα υλοποιήσουν.

 

Καθώς, η πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα είναι δύσκολη έως αδύνατη για ένα μεγάλο μέρος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ειδικά των  πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων, προτείνουμε ένα πακέτο μέτρων που προκρίνει για αυτή την κατηγορία των επιχειρήσεων μέτρα ενίσχυσης απευθείας από το κράτος, καθώς και το μέτρο των μικροχρηματοδοτήσεων. Μέτρα άμεσης ή έμμεσης απευθείας ενίσχυσης από το κράτος, είναι η μη επιστρεπτέα ενίσχυση και η μείωση της προκαταβολής φόρου. 

 

 

  1. Μη Επιστρεπτέα Ενίσχυση ύψους 3 δισ. ευρώ

Το ποσό δίνεται άπαξ σε έμμεσα ή άμεσαπληττόμενους αυτοαπασχολούμενους και επιχειρήσειςκαι το κόστος του είναι 3 δις. Η ενίσχυση αυτή είναι μη επιστρεπτέα, δεν συνιστά δηλαδή δάνειο με προϋπόθεση την διατήρηση του συνόλου των εργαζομένων για 6 μήνες καθώς και των όρων εργασίας τους.

Κρίσιμος παράγοντας για την ομαλή επαναλειτουργία των επιχειρήσεων, είναι η ελαχιστοποίηση έως μηδενισμού αν είναι εφικτό, υποχρεώσεων που συσσωρεύτηκαν κατά τη διάρκεια του lockdown.

Άμεση ενίσχυση για τις πληττόμενες επιχειρήσεις, στο ύψος των 2.000 ευρώ ανά εργαζόμενο.

Η ελάχιστη ενίσχυση ανά επιχείρηση διαμορφώνεται στις, 2.000 ευρώ (ατομική επιχείρηση) και η μέγιστη στις 100.000 ευρώ.

Στο μέτρο εμπίπτουν και ατομικές επιχειρήσεις με έδρα άλλη από την οικία του ιδιοκτήτη.

Σκοπός του μέτρου είναι η άμεση πρόσβαση σε κεφάλαιο κίνησης, για την κάλυψη εξόδων όπως ενοίκια, λογαριασμοί κοινής ωφέλειας, φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις, προμηθευτές.

Κόστος 3 δις εκ ευρώ  -  Διάρκεια Άπαξ
 

 

2 Μόνιμη μείωση της προκαταβολής φόρου στο 50%, 

Το μέτρο είναι μόνιμο (δεν αφορά δηλαδή μόνο το 2020) και αφορά όλους ανεξαιρέτωςτους υπόχρεους καταβολής προκαταβολής φόρου.

 

Τα προηγούμενα μέτρα απαντούν σε ανάγκες του σήμερα και είναι υλοποιήσιμα χωρίς τη συμμετοχή των τραπεζών. Προκρίνονται υπό τις παρούσες συνθήκες αλλά δεν μπορούν από μόνα τους να καλύψουν τις ανάγκες των επιχειρήσεων. Η οικονομία δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά χωρίς την ουσιαστική συμβολή του τραπεζικού συστήματος το οποίο εξακολουθεί να παρουσιάζει βασικές αρρυθμίες.

 

Η απάντηση του ΣΥΡΙΖΑ σε αυτό το πρόβλημα, ήδη από την κυβερνητική περίοδο 2015-2019,  συνίσταται στη δημιουργία ενός παράλληλου και εναλλακτικού χρηματοδοτικού συστήματος, το οποίο λειτουργεί σε συνεργασία με το τραπεζικό σύστημα αλλά διέπεται από διαφορετικά κριτήρια. Βασικοί πυλώνες του εν λόγω συστήματος είναι η Αναπτυξιακή Τράπεζα, το θεσμικό πλαίσιο των μικροπιστώσεων και τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία.  Η ίδρυση της Αναπτυξιακής Τράπεζας από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ άλλωστε, παρά τις κατά καιρούς παλινωδίες, έχει την ευρεία αποδοχή των πολιτικών δυνάμεων. Κυρίως βέβαια έχει την αποδοχή των παραγωγικών φορέων.

 

Με τη βοήθεια των μέτρων που έχει αναλάβει η ΕΚΤ (όπως είδαμε στο προηγούμενο κεφάλαιο), οι εμπορικές τράπεζες διαθέτουν αυτή τη στιγμή επαρκή κεφάλαια ή έχουν τη δυνατότητα να αντλήσουν κεφάλαια με πολύ καλούς όρους για την ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων. Επομένως το πρόβλημα δεν είναι κεφαλαιακού χαρακτήρα. Το πρόβλημα εστιάζεται στο γεγονός ότι οι τράπεζες εξακολουθούν να θεωρούν ότι ο δανεισμός των ελληνικών επιχειρήσεων παρουσιάζει γενικά υψηλό ρίσκο και επομένως οι όροι με τους οποίους δανείζουν τις επιχειρήσεις είναι ασύμφοροι ή δύσκολο να καλυφθούν από τις τελευταίες.   

 

Σε αυτές τις συνθήκες, η  Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα πρέπει να δημιουργήσει σύγχρονα εγγυοδοτικά εργαλεία, αναλαμβάνοντας το μεγαλύτερο μέρος του ρίσκου των δανείων, καθιστώντας τους όρους δανεισμού ελκυστικούς για τις επιχειρήσεις. 

 

Η ενεργοποίηση της Αναπτυξιακής Τράπεζας σε αυτή την κατεύθυνση, προϋποθέτει την ενίσχυσή της με κεφάλαια, πέρα από αυτά που ήδη διαθέτει και πέρα από τις συνήθεις πηγές χρηματοδότησής της που είναι το ΠΔΕ και το ΕΣΠΑ. Μια πρόσθετη σημαντική πηγή κεφαλαίων θα προέλθει από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (υπολογίζονται τουλάχιστον 3 δις ευρώ επιπλέον όσων είχαν δρομολογηθεί πριν την πανδημία).Πέρα όμως από αυτά η κυβέρνηση πρέπει να εξασφαλίσει στην Αναπτυξιακή Τράπεζα τις προϋποθέσειςώστε να μπορεί να προσφύγει η ίδια  για δανεισμό με έκδοση ομολόγων η με άλλες μορφές.

 

Με βάση τα χρηματοδοτικά εργαλεία που περιγράφονται στη συνέχεια, τα εργαλεία που ήδη είχαν δρομολογηθεί από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και την κινητοποίηση των τραπεζικών κεφαλαίων,μπορούν να διατεθούν τουλάχιστον 12 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της ρευστότηταςτων επιχειρήσεων

 

3.  Εισαγωγή του εργαλείου των μικροχρηματοδότησεων

Η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει άμεσα στην θεσμοθέτηση των μικροχρηματοδοτήσεων (microlending /microfinance) νομοσχέδιο που ετοιμάστηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αλλά δεν πρόλαβε να ψηφιστεί. Αφορά σε δάνεια μέχρι 25.000 ευρώ από ιδιωτικά χρηματοπιστωτικά σχήματα και την Αναπτυξιακή Τράπεζα, με την ρητή εξαίρεση των τραπεζικών ιδρυμάτων.

Την εποπτεία των σχημάτων θα πρέπει να αναλάβουν τα Υπουργεία Οικονομικών και Οικονομίας, χωρίς τη συμμετοχή στην εποπτική διαδικασία της ΤτΕ (υπό προϋποθέσεις ο ρόλος της περιορίζεται στην τεχνική βοήθεια).

 

4 Χρηματοδοτικό εργαλείο ενίσχυσης ρευστότητας μέσω κρατικών εγγυήσεων από 80έως και 100%

Το δημόσιο μέσω της αναπτυξιακής τράπεζας δημιουργεί ένα πρόγραμμα εγγυήσεων για ΜμΕ με ποσοστό κάλυψης από 80 έως και 100% κάθε εκάστου δανείου και χωρίς όριο ανώτατου ποσοστού κάλυψης ανά χρηματοπιστωτικό ίδρυμα/σχηματισθέν χαρτοφυλάκιο. Αυτό τον σχεδιασμό ακολουθούν όλα τα Κράτη Μέλη της Ε.Ε. σε αντίθεση με την ελληνική κυβέρνηση που με τα επιπλέον όρια που θέτει εγγυάται το 30-40 % των δανείων καθιστώντας τελικά τον δανεισμό για τις περισσότερες από τις επιχειρήσεις ασύμφορο.

 

Το πρόγραμμα θα απευθύνεται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις κάθε κατηγορίας(σκόπιμη είναι η κατά συνθήκη κλαδική στόχευση, όπως π.χ. σήμερα οι τουριστικές επιχειρήσεις, οι μεταφορές, η εστίαση) υπό την προϋπόθεση ικανοποίησης των κανόνων των Κρατικών Ενισχύσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

 

Αναλυτικότερα, για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις η εγγύηση θα ανέρχεται στο 90%, ενώ στις σχετικά μεγαλύτερες επιχειρήσεις θα διαμορφώνεται στα επίπεδα του 80%, με προϋποθέσεις για τις επιχειρήσεις όπως το να διατηρήσουν και να αυξήσουν θέσεις εργασίας, να διατηρήσουν και να αυξήσουν τις μισθολογικές αμοιβές και τα κίνητρα για τους εργαζόμενους με συνδυαστική απορρόφηση λιμναζόντων προγραμμάτων απασχόλησης του ΟΑΕΔ.Το ποσοστό εγγύησης του δημοσίουμπορεί να ανέλθει ακόμα και στο 100%,πολύ στοχευμένα, σε επιχειρήσεις που προσφέρουν υψηλή προστιθέμενη αξία στην οικονομία (για παράδειγμα σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη μεταποίηση καισε τομείς έντασης γνώσης και αξιοποίησης επιστημονικής έρευνας).

 

Σε περίπτωση που επιμερισθεί η κάλυψη και για το επιτόκιο δανεισμού, αυτό θα υπολογίζεται με βάση το μέσο τριμηνιαίο επιτόκιο χορηγήσεων ΜμΕ του εγχώριου τραπεζικού συστήματος. 

 

5. Εγγυοδοτικό εργαλείο First Loss έως 25% για την ενεργοποίηση ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων

Ένα από τα βασικά προβλήματα των ελληνικών επιχειρήσεων είναι το χαμηλό επίπεδο των ιδίων κεφαλαίων. Το πρόβλημα εκτιμάται ότι θα λάβει εκρηκτικές διαστάσεις τα επόμενα έτη λόγω της αναμενόμενης καταγραφής υψηλών ζημιών την τρέχουσα χρήση (2020). 

 

Η συγκεκριμένη εξέλιξη, πέραν της επιδείνωσης της χρηματοοικονομικής κατάστασης των επιχειρήσεων και την πρόκληση αμφιβολιών σχετικά με την μελλοντική επιβίωση τους, θα δυσχεράνει παράλληλα την δανειοδότηση τους από τον τραπεζικό τομέα και τον αποκλεισμό τους από τις ενδεχόμενες μελλοντικές κρατικές ενισχύσεις καθώς θα θεωρούνται προβληματικές, με βάση το ισχύον stateaidframework της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

 

Το συγκεκριμένο χρηματοδοτικό προϊόν θα εγγυάται κατά 25% τις ιδιωτικές συμμετοχές σε ταμεία επιχειρηματικών κεφαλαίων ή σε ειδικές περιπτώσεις απευθείας επενδύσεων. Οι επενδύσεις θα πραγματοποιούνται με την έκδοση κοινών ή/και προνομιούχων μετοχών, μετατρέψιμων ομολογιών ή/και άλλων μορφών χρεογράφων.

 

Το δημόσιο θα εγγυάται το ενδεχόμενο καταγραφής ζημιών, με ποσοστό κάλυψης έως 25% (firstlossguarantee). Στην περίπτωση καταγραφής ζημιών πάνω από το ποσοστό του 25% αυτό θα επιβαρύνει τα ιδιωτικά κεφάλαια. 

 

  • Εισόδημα έκτακτης ανάγκης

Η έλλειψη μέτρων για τη στήριξη της εργασίας και των επιχειρήσεωνστην πρώτη φάση της πανδημίας, οδηγεί σε ραγδαία επιδείνωση της ύφεσης και της ανεργίας απαιτώντας τη θεσμοθέτηση ενός διευρυμένου πλέγματος κοινωνικής προστασίας. Η δημιουργία ενός εισοδήματος έκτακτης ανάγκης είναι η μόνη λύση ώστε να αντιμετωπιστεί ο άμεσος κίνδυνος μεγάλο μέρος του πληθυσμού της χώρας να βρεθεί σε συνθήκες ακραίας φτώχειας και περιθωριοποίησης. Αντίστοιχες πολιτικές αρχίζουν να εφαρμόζονται και σε άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, απαντώντας σε παρόμοιες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, προσπαθώντας ταυτόχρονα να αποφύγουν η εμβάθυνση της ύφεσης να μετατρέψει την οικονομική κρίση σε κρίση χρέους, πράγμα που θα προσέδιδε στην πρώτη περισσότερο μόνιμα χαρακτηριστικά.

Το εισόδημα έκτακτης ανάγκης που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ καλύπτει 1.900.000 νοικοκυριά στα οποία συμμετέχουν άνεργοι, επισφαλώς εργαζόμενοι (εργαζόμενοι με μπλοκάκι, με εργόσημο και με συμβάσεις ορισμένου χρόνου), εποχικοί εργαζόμενοι, ιδίως στον τομέα του τουρισμού, αγρότες, πληττόμενοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι, δημιουργοί, καλλιτέχνες και εργαζόμενοι στον τομέα του πολιτισμού, ΑΜΕΑ. Όπως είναι φανερό, το μέτρο αυτό υποστηρίζει και τμήματα της μεσαίας τάξης που υπέστησαν ραγδαία απώλεια εισοδήματος λόγω της πανδημίας.

 

Ο σχεδιασμός του έκτακτου αυτού εισοδήματος βασίζεται στις ανάγκες ολόκληρου του νοικοκυριού δίνοντας 400€ για το πρώτο ενήλικο μέλος του νοικοκυριού, 200€ για κάθε πρόσθετο ενήλικο μέλος και 100€ για κάθε παιδί. Οι ήδη επιδοτούμενοι από τον ΟΑΕΔ άνεργοι δικαιούνται το ποσό που προκύπτει για το νοικοκυριό, αφού αφαιρεθεί το επίδομα ανεργίας που ήδη λαμβάνουν. Το έκτακτο εισόδημα που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αφορολόγητο και ακατάσχετο. 

 

Σκοπός του εισοδήματος έκτακτης ανάγκης είναι να δώσει στη δοκιμαζόμενη μερίδα της κοινωνίας την δυνατότητα αξιοπρεπούς διαβίωσης έτσι ώστε να μείνει οικονομικά και κοινωνικά ενεργή, ικανή να συμβάλει στην συλλογική προσπάθεια για ανάκαμψη. Παράλληλα, στηρίζει την κατανάλωση και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Το επίδομα αφορά σχεδόν 4 εκ άτομα, έχει διάρκεια 4 μήνες και το κόστος του αναμένεται να ανέλθει στα 3,5 δις ευρώ .

 

 

  • Τουρισμός

Η τουριστική κίνηση υποχωρεί δραματικά τόσο από το εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό. Αυτό οδηγεί  σχεδόν το σύνολο  των επιχειρήσεων των σχετικών κλάδων είτε στο να μην ανοίξουν καθόλου ή στην περίπτωση που λειτουργήσουν, στον περιορισμό του τζίρου τους, με δραματικές επιπτώσεις τόσο στην βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, όσο και  στην αύξηση της ανεργίας.

Θα υπάρξει  τεράστιο κενό ζήτησης ενώ παράλληλα, λόγω της δραματικής μείωσης των εισοδημάτων των νοικοκυριών στην Ελλάδα, προβλέπεται να μειωθεί  και ο εσωτερικός τουρισμός,  εφόσον δεν ληφθούν, εγκαίρως, κατάλληλα μέτρα ενίσχυσής του. 

Ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει ένα πρόγραμμα «διακοπών για όλους», με την διαδικασία  χορήγησης ατομικών επιταγών (voucher) διαμονής και μετακίνησης ύψους 600 εκ. €. Το πρόγραμμα αυτό θα δίνει στα νοικοκυριά δικαίωμα επιλογής των διακοπών τους, τους θερινούς μήνες, με προοπτική επέκτασης του μέχρι τέλους του χρόνου.

Το πρόγραμμα αυτό θα συμβάλει στη μερική αντιστάθμιση του ελλείμματος αφίξεων τουριστών από το εξωτερικό, μέσω της ενίσχυσης της εσωτερικής ζήτησης για τουριστικές υπηρεσίες και άρα τη διατήρηση στοιχειώδους ρευστότητας στην αγορά. Με τον τρόπο αυτό, επιτυγχάνουμε την οικονομική ενίσχυση των επιχειρήσεων και την διατήρηση κατά το δυνατόν των θέσεων εργασίας.

Το πρόγραμμα που προτείνουμε υλοποιείται μέσω της παροχής επιταγών ή προπληρωμένων ηλεκτρονικών καρτών «ειδικού σκοπού» και μ’ αυτό τον τρόπο είτε  καλύπτει πλήρως τα έξοδα μετακίνησης και διανυκτέρευσης σε τουριστικούς προορισμούς και καταλύματα της χώρας είτε τα επιδοτεί σε ένα σημαντικό μέρος αυτών. 

Από το κόστος του προγράμματος «Διακοπές για όλους» μεγάλο μέρος των χρημάτων θα επιστραφεί στο κράτος μέσω της φορολογίας και των ασφαλιστικών εισφορών, όπως και μέσω των πολλαπλασιαστικών του επιδράσεων στην οικονομία.

Το Πρόγραμμα Εσωτερικού Τουρισμού «ΔΙΑΚΟΠΕΣ για ΟΛΟΥΣ» ύψους 600 εκ. € καλύπτει κλιμακωτά, με εισοδηματικά κριτήρια, έως 2.500.000 πολίτες σε διαμονή και μεταφορά (χωρίς να συμπεριλαμβάνεται  το μεταφορικό ισοδύναμο ) Απευθύνεται στο σύνολο των ξενοδόχων/καταλυματιών (με διαβάθμιση τιμολόγησης ανάλογα με τα αστέρια/κλειδιά) και στο σύνολο των πολιτών.

Επιπλέον, το πρόγραμμα αυτό συνδυάζεται με επέκταση του μέτρου του Μεταφορικού Ισοδύναμου που είχε θεσμοθετήσει και ξεκινήσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Η επέκταση αυτή έχει συνολικό κόστος 100 εκ. € (εκ των οποίων τα περίπου 30 εκ. ε προβλέπονται ήδη στον Π/Υ του 2020) και περιλαμβάνει ένταξη όλων των πολιτών της χώρας στους δικαιούχους του μεταφορικού ισοδύναμου με 4 εισιτήρια μετ’ επιστροφής του δικαιούμενου ταξιδιού ανά άτομο. (στους προορισμούς περιλαμβάνεται και το νησί της Κρήτης).

Τέλος προτείνεται η αναστολή του τέλους διαμονής για την τρέχουσα χρονιά στον τομέα του τουρισμού. ( το κόστος εκτιμάται σε 30-40 εκ.€.

 

  • Εστίαση -Μείωση ΦΠΑ στο 6%

Πέρα από τα οριζόντια μέτρα για τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους και αναγνωρίζοντας την ανάγκη ενίσχυσης του κλάδου της εστίασης, ο οποίος πλήττεται τόσο από τα μέτρα περιορισμού του συνωστισμού όσο και από τη μειωμένη ζήτηση (πχ. λόγω αναμενόμενης πτώσης του τουρισμού), προτείνουμε μείωση του ΦΠΑ στο σύνολο της εστίασης στο 6% (από το 24% ή το 13% ανάλογα τον ισχύοντα συντελεστή– εξαιρούνται τα αλκοολούχα).

 

  • Αγροτικός Τομέας

Η πανδημία έχει σοβαρές επιπτώσεις στην αγροτική παραγωγή καθώς οι παραγωγοί δυσκολεύονται να καλλιεργήσουν, λόγω ανύπαρκτης ρευστότητας, η ανασφάλειας που υπάρχει για τη διάθεση των προϊόντων, η έλλειψης εργατικών χεριών. Η συμπίεση των τιμών παραγωγού από τους εμπόρους και τις μεγάλες αλυσίδες Σ/M που φαίνεται να ασκούν αθέμιτες εμπορικές πρακτικές αποτελεί σοβαρό πρόβλημα που ενισχύεται από την χαμηλή συλλογική οργάνωση των παραγωγών και την μικρή διαπραγματευτική τους ισχύ. Στα παραπάνω πρέπει να συνυπολογιστεί το γεγονός ότι ο πρωτογενής τομέας επηρεάζεται πολύ από τομείς της οικονομικής δραστηριότητας όπως ο τουρισμός, η εστίαση, οι μεταφορές, οι εξαγωγές, η αγοραστική ικανότητα του καταναλωτικού κοινού.

Ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί ότι η χρηματοδότηση του προγράμματος στήριξης του αγροτικού τομέα με εθνικούς πόρους 150 εκατ. που ανακοίνωσε η κυβέρνηση υπολείπεται των αναγκών. Αυτό που διακρίνει την πολιτική διαχείριση της κρίσης στον αγροτικό τομέα, μέχρι σήμερα, είναι η αποσπασματικότητα, η προχειρότητα, η αναβλητικότητα και τελικά η έλλειψη σχεδίου για την υποστήριξη της μετάβασης σε μια βιώσιμη, με όρους περιβαλλοντικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς, ελληνική γεωργία.

Οι πληττόμενες αγροτικές επιχειρήσεις και συνεταιρισμοί καλύπτονται πλήρως από την ομπρέλα των βασικών οριζόντιων μέτρων του Μένουμε Όρθιοι, δηλαδή από την μη επιστρεπτέα ενίσχυση και την αναπλήρωση του μισθολογικού κόστους και οι αγρότες ως φυσικά πρόσωπα καλύπτονται από τις προβλέψεις του Εισοδήματος Έκτακτης Ανάγκης. Επομένως, τα άμεσα μέτρα ύψους 300 εκ. ευρώ που ανακοίνωσε ο ΣΥΡΙΖΑ αφορούν σε επιπλέον ποσό που απαιτείται σήμερα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του αγροτικού κόσμου, πέραν των οριζόντων μέτρων και πέρα από την ενεργοποίηση των εργαλείων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης και των χρηματοδοτικών εργαλείων της Αναπτυξιακής Τράπεζας που έτσι κι αλλιώς είχαν προβλεφθεί πριν το ξέσπασμα της πανδημίας. Τα μέτρα που αναφέρονται στη συνέχεια αφενός στηρίζουν το εισόδημα του γεωργού, του κτηνοτρόφου, του αλιέα αλλά και τις αγροτικές επιχειρήσεις και αφετέρου θωρακίζουν τη βιωσιμότητα του αγροτικού τομέα.  

 

Γεωργία

 

Μέτρα στήριξης του εισοδήματος των αγροτών

•          Στήριξη των κτηνοτρόφων για απώλεια εισοδήματος λόγω χαμηλών τιμών πώλησης (αμνοερίφια και λοιπή ζωική παραγωγή) σύνολο 80 εκ.

•          Ειδική ενίσχυση ελαιοκαλλιέργειας λόγω πτώσης ζήτησης και τιμών ύψους 120 εκ. (πρόβλημα που προηγείται της πανδημίας) 

•          Ειδικό σχέδιο απόσταξης οίνου με ενίσχυση ύψους 30 εκατ. του συγχρηματοδοτούμενου επιχειρησιακού προγράμματος οίνου για την αλλαγή χρήσης των αποθεμάτων ώστε να καταστεί δυνατή η απορρόφηση της παραγωγής της αμπελουργίας αυτή την καλλιεργητική περίοδο.

•          Μείωση των εισφορών ΕΛΓΑ για την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο κατά 20% με κάλυψη του κενού από εθνικούς πόρους, ύψους 35 εκατ.

•          Επιτάχυνση των πληρωμών του δημοσίου προς δικαιούχους (παλαιές οφειλές, υπόλοιπα βασικής ενίσχυσης, μέτρα ΠΑΑ, κλπ)

Το Κράτος ως αγοραστής «ύστατης καταφυγής» για την απορρόφηση παραγωγής πληττόμενων κλάδων

•          Ειδικό πρόγραμμα απορρόφησης παραγόμενων προϊόντων ύψους 30 εκατ. για στήριξη κοινωνικών και κρατικών δομών (κοινωνικά παντοπωλεία/τράπεζες τροφίμων, γηροκομεία, σχολεία) με φρέσκα αγροτικά προϊόντα αγροτικών συνεταιρισμών νωπών κηπευτικών, φρούτων εποχής, γαλακτοκομικών ειδών, ελαιολάδου.

Αξιοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων και τροποποιήσεις στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020

•          Άμεση ενεργοποίηση ευρωπαϊκού προγράμματος «Φρούτα & Γάλα στα σχολεία» ύψους 4.8 εκ. περίπου για το 2020 που λόγω ‘ανωτέρας βίας’ μπορεί να αξιοποιηθεί, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της Επιτροπής, για αγορά και διανομή σε δημόσια νοσοκομεία, κοινωφελή ιδρύματα και τράπεζες τροφίμων.

 

Ενίσχυση ρευστότητας μέσω Χρηματοδοτικών Εργαλείων

•          Άμεση ενεργοποίηση του Ταμείου Εγγυοδοσίας της Αναπτυξιακής Τράπεζας (έχουν εξαγγελθεί πόροι 250 εκατ. για την χρηματοδότηση των αγροτών και αγροτικών επιχειρήσεων (μέχρι 200 χιλ για αγρότες και 500 χιλ για επιχειρήσεις), σύμφωνα με τις αποφάσεις της ΕΕ, για την παροχή μερικών εγγυήσεων για δάνεια κεφαλαίου κίνησης καθώς και για την μερική ή πλήρη επιχορήγηση προμηθειών εγγυήσεων για τη χορήγηση δανείων (αφορά και την αλιεία).

•          Άμεση ενεργοποίηση του νεοιδρυθέντος Ταμείου Εγγυήσεων ΠΑΑ για την χρηματοδότηση των επενδυτικών σχεδίων στη γεωργία άνω των 10 χιλ ευρώ με πόρους κοντά στα 450 εκ. και με την εγγύηση 80 εκ. του ΠΑΑ.

•          Άμεση ενεργοποίηση του χρηματοδοτικού εργαλείου των μικροπιστώσεων που προέβλεπε η σύσταση του Ταμείου Εγγυήσεων του ΠΑΑ με την νομοθέτηση του σχετικού νομοσχεδίου που είχε ετοιμάσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. 

•          Καταβολή του 70% των άμεσων ενισχύσεων της ΚΑΠ στους αγρότες  πριν το καλοκαίρι στη βάση  του μέσου όρου των δηλώσεων των περασμένων τριών ετών.

 

Αλιεία

•          Στήριξη των πληττόμενων αλιέων με το Εισόδημα Έκτακτης Ανάγκης (για παράδειγμα αλιέας παντρεμένος  με 2 παιδιά με καθαρό περσινό εισόδημα 9.000€ θα λάβει 3.200 € μέχρι και τον Σεπτέμβρη).

 

Άμεσα μέτρα στήριξης με χρηματοδότηση από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας & Θάλασσας (ΕΠΑΛΘ 2014-2020)

•          Αντιστάθμιση για την απώλεια εισοδήματος με το μέτρο για την προσωρινή παύση αλιευτικών δραστηριοτήτων για τους αλιείς εκτιμώμενου ύψους 10 εκατ.

•          Παροχή αντιστάθμισης και χορήγηση κεφαλαίου κίνησης για την παραγωγή στην υδατοκαλλιέργεια και την μεταποίηση με το μέτρο για τη δημόσια υγεία συνολικού ύψους 30 εκατ.