Είναι γνωστό ότι ο αρχικός σχεδιασμός της ΔΙΑΑΜΑΘ για την διαχείριση των απορριμμάτων για την Περιφέρεια ΑΜΘ έχει τελματώσει. Το μεγαλύτερο μέρος δεν έχει υλοποιηθεί, ενώ αυτό που εφαρμόζεται δημιουργεί προβλήματα. Το σημερινό οργανόγραμμα διαχείρισης των απορριμμάτων σε Περιφερειακό επίπεδο προβλέπει μεταφορά των απορριμμάτων σε δύο κεντρικούς σταθμούς, Ξάνθη και Αλεξανδρούπολη, όπου μετά την αφαίρεση των ανακύκλωσιμων υλικών και την κομποστοποίηση (των ζυμώσιμων), το υπόλειμμα θα πηγαίνει σε ΧΥΤΥ της ΑΜ-Θ.
Ακόμα μεγαλύτερα είναι τα προβλήματα που δημιουργούνται σε τοπικό επίπεδο καθώς η μη εφαρμογή του οργανογράμματος λόγω αδράνειας του Δήμου Θάσου επιβαρύνει ολοένα και περισσότερο όχι μόνο τους πολίτες αλλά και το περιβάλλον του νησιού.
Κατόπιν τούτου όλες οι πλευρές πλέον αναγνωρίζουν την ανάγκη αναθεώρησης του υφιστάμενου σχεδίου διαχείρισης. Σκοπός αυτής της αναθεώρησης θα πρέπει να είναι η διαχείριση πλέον των απορριμμάτων σε επίπεδο νομού.
Υπάρχει λοιπόν η ευκαιρία για τον Δήμο της Θάσου να προσαρμόσει το διαχειριστικό του σύστημα, αξιοποιώντας την εμπειρία που αναγκαστικά προέκυψε κατά την εφαρμογή του υφισταμένου οργανογράμματος.
Στα πλαίσια αυτής της προσαρμογής, έγιναν κάποιες προτάσεις από ιδιώτες με ατομικό συμφέρον, όπως: να γίνεται καύση των απορριμμάτων ή να περάσει όλη η διαχείριση τους σε ιδιωτική εταιρεία.
Η πρόταση της Περιβαλλοντικής Κίνησης Θάσου είναι ο αποκλεισμός της καύσης και η ορθή διαχείριση των απορριμμάτων στο σύνολο τους, από την αποκομιδή μέχρι την διάθεση τους, από τον Δήμο με την συνδρομή της ΔΙΑΑΜΑΘ και την συνεργασία με ιδιώτες, όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο.
Και συγκεκριμένα, είναι αντίθετη στην καύση γιατί αυτή η πρακτική δεν συμβαδίζει με την φιλοσοφία της διαλογής στην πηγή και την ανάκτηση των ανακυκλώσιμων προϊόντων. Επίσης λόγω της σύνθεσης των απορριμμάτων και χωρίς να προηγηθεί διαλογή, η καύση δημιουργεί τοξικά και καρκινογόνα απόβλητα (διοξίνες). Εξάλλου δεν προβλέπεται φορέας ελέγχου της καλής λειτουργίας μιας τέτοιας μονάδας καύσης.
Είναι ενάντια δε, στην ιδιωτικοποίηση της συνολικής διαχείρισης των απορριμμάτων από ιδιωτική εταιρία, διότι η ανάγκη μεγιστοποίησης του κέρδους κρύβει κάθε είδους παρανομία.
Από τη δημιουργία της η Π.Κ.Θ. έχει εκθέσει επανειλημμένα τις θέσεις της για το συγκεκριμένο θέμα. Οι θέσεις αυτές, σε τρεις κύριες ενότητες είναι οι εξής:
Α. Ανακύκλωση
Ο τρόπος εφαρμογής της ανακύκλωσης που έχει υιοθετήσει η Περιφέρεια και ακολουθεί παθητικά ο Δήμος, κρίνουμε πως έχει πολλά προβλήματα και ελλείψεις στην εφαρμογή του και είναι ουσιαστικά αναποτελεσματικός. Το να μαζεύονται όλα τα ανακυκλώσιμα υλικά ανάμικτα σε ένα κάδο, να συμπιέζονται όλα μαζί και να αποστέλλονται σε κάποιο κέντρο διαλογής εκτός νησιού, μειώνει την αξία των ανακυκλώσιμων υλικών. Εξαιτίας της μη διαλογής στην πηγή μειώνεται η αξία των ανακυκλώσιμων υλικών και αυξάνεται πολύ το κόστος διαχείρισης.
Λύση στα παραπάνω προβλήματα είναι η υιοθέτηση της διαλογής στην πηγή. Για να μπορέσει να λειτουργήσει αυτός ο τρόπος, θα πρέπει αρχικά να γίνει χωροθέτηση «πράσινων σημείων» σε κάθε οικισμό. Δηλαδή να τοποθετηθούν σε ορισμένους χώρους, κάδοι ανακύκλωσης για χαρτί, αλουμίνιο, γυαλί, πλαστικό και λοιπά ανακυκλώσιμα και ανοιχτά κοντέινερ (αλυσιδάκια) για ογκώδη αντικείμενα και μπάζα . Με αυτό τον τρόπο, παύουμε να εξαρτιόμαστε από ένα τρίτο μέρος για την διαλογή των πολύτιμων ανακυκλώσιμων υλικών, καθώς θα έχουμε μεταφέρει αυτή την διαδικασία στα νοικοκυριά. Επιπρόσθετα, αυξάνουμε κατακόρυφα την αξία των ανακυκλώσιμων υλικών που παράγουμε. Τελικός αποδέκτης των ανακυκλώσιμων υλικών θα είναι το κοντινότερο Κ.Δ.Α.Υ. (έτοιμα προς λειτουργία Κ.Δ.Α.Υ. υφίστανται ήδη σε Δράμα και Αλεξανδρούπολη) ή θα μπορούμε σαν Δήμος, να τα πουλάμε σε κάποια εταιρία ή κάποιον φορέα ανακύκλωσης, δημιουργώντας πρόσθετα έσοδα για τον Δήμο.
Ο βασικός στόχος πρέπει να είναι η ανακύκλωση στην πηγή. Μόνο έτσι ελαχιστοποιείται το κόστος διαχείρισης και έχουμε καθαρότερα προϊόντα ανακύκλωσης. Οι πολίτες που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα μείωσης του τελικού όγκου των απορριμμάτων τους, πρέπει να ωφελούνται με μειωμένα τέλη και γι αυτό έχουμε προτάσεις, βασισμένες στην ελληνική και ευρωπαϊκή εμπειρία, που μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα από την Δημοτική αρχή.
Β. Κομποστοποίηση
Υπάρχει μεγάλη ανάγκη να γίνει εκστρατεία ενημέρωσης των δημοτών από πλευράς του Δήμου και των φορέων του (Τοπικά Συμβούλια) για την οικιακή κομποστοποίηση με απλά υλικά (σύρμα, ξύλο κλπ) και τα οφέλη της. Η χρήση των ζυμώσιμων για δημιουργία φυτοχώματος από τους πολίτες αλλά και τον δήμο μπορεί να μειώσει τον τελικό όγκο των απορριμμάτων κατά 30%. Πιλοτικά προγράμματα με περιορισμένο αριθμό κάδων λειτουργούν εκπαιδευτικά αλλά δεν λύνουν το πρόβλημα.
Γ. Μπάζα
Κύριος αποδέκτης των μπαζών σε τοπικό επίπεδο είναι μέχρι στιγμής οι ρεματιές και οι παραλίες του νησιού. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να χωροθετηθούν μπαζότοποι (για αδρανή υλικά) αλλά και να ενημερωθούν οι κάτοικοι για το που μπορούν να εναποθέτουν αδρανή υλικά.
Η διαχείριση των υλικών αυτών θα πρέπει να γίνεται εντός του νησιού (μπάζωμα λατομείων) πιθανόν σε συνεργασία με κάποιον ιδιώτη, όπως γίνεται στην Αλεξανδρούπολη. Η μεταφορά τέτοιων υλικών 'στην απέναντι όχθη' όπως γίνεται σήμερα σε μεγάλο βαθμό, δημιουργεί μυθώδη κόστη για τον Δήμο και τους δημότες.
Από την πλευρά μας έχουμε καταθέσει τις απόψεις μας εκτενέστερα ζητώντας επανειλημμένα μια ουσιαστική ενημέρωση από την διοίκηση του Δήμου και διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς. Σ ένα τόπο όπου το κύριο οικονομικό έσοδο πηγάζει από τον τουρισμό είναι ακόμη πιο σημαντική η υπεύθυνη αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων.
από το Δ.Σ. της Περιβαλλοντικής Κίνησης Θάσου
