γράφει ο 

Τάσος Αποστολίδης 

 

Στην Καβάλα βρέθηκε για ένα διήμερο η πρέσβειρα της Μεγάλης Βρετανίας στην Αθήνα, Κέιτ Σμιθ, μια διπλωμάτης με άριστη γνώση της ελληνικής ιστορίας, η οποία μιλά άπταιστα ελληνικά. Έχει χαρακτηριστεί ως η «σιδηρά κυρία» της διπλωματίας και είναι μία από τους πλέον γνωστούς εκπροσώπους του Foreign Office

 

Ποια είναι 

Η Κάθριν Λούσι Σμιθ, όπως είναι το πλήρες όνομά της, είναι πρέσβειρα του Ηνωμένου Βασιλείου στην Αθήνα από τον Ιανουάριο του 2017, όταν διαδέχθηκε τον Τζον Κίτμερ. Μπήκε στο διπλωματικό σώμα της χώρας της το 1987, υπηρετώντας στο Foreign Office (βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών) κι έχει υπηρετήσει αρχικώς στην Αφρική. Το 1991 μετατέθηκε στην Αθήνα ως ακόλουθος Τύπου αφού είχε προηγηθεί διετής εκπαίδευσή της στην ελληνική της γλώσσα. Εκτός από ελληνικά, μιλά και φαρσί (περσική). Η μεγάλη της ευχέρεια στην ελληνική γλώσσα αποτελεί πραγματικό «διαβατήριο» για τις επαφές που κάνει κατά τόπους. 

 

Όπλα, Μέση Ανατολή, ΗΠΑ, ενεργειακά, Ελλάδα

Μετά την πρώτη της θητεία στην Ελλάδα, υπηρέτησε στο αρμόδιο τμήμα του Foreign Office για τα πυρηνικά όπλα κι έλαβε εξειδίκευση στα χημικά και βιοχημικά όπλα. Υπηρέτησε στα Ηνωμένα Έθνη, σε Νέα Υόρκη και Λονδίνο και ως πρόξενος στη βρετανική πρεσβεία στην Τεχεράνη (Ιράν). Σημαντική θεωρείται η προϋπηρεσία της στον βρετανο-ολλανδικό κολοσσό Shell, όπου είχε αποσπαστεί τη διετία 2008-2009, ως σύμβουλος διεθνών σχέσεων της εταιρίας. Κορυφαία στιγμή της καριέρας της ήταν η θητεία της στο γραφείο Αμερικής του Foreign Office, όπου υπηρέτησε από το 2012 έως και το 2016, πριν μετατεθεί στην Αθήνα.

 

Τι «ψάχνει» η Βρετανία στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη; 

Επισήμως, δεν υπήρξε ανακοίνωση από τη βρετανική πρεσβεία για τους ακριβείς λόγους της επίσκεψης της κ. Σμιθ στην περιοχή. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η επίσκεψη αυτή δεν είχε να κάνει μόνο με εθιμοτυπία, που συνηθίζεται κυρίως στην αρχή και τη λήξη της θητείας ενός διπλωμάτη. Άλλωστε, είχε χίλιους δυο λόγους να έρθει, με πρώτο και κύριο το γεγονός ότι εδώ μένουν μόνιμα εκατοντάδες Βρετανοί υπήκοοι. Δεν ήταν όμως αυτό…

 

Οι μεταναστευτικές ροές ως αφορμή για «παρατηρητήριο» έξω από την Τουρκία

Επισήμως, υπάρχει βρετανικό ενδιαφέρον για την περιοχή της βορειοανατολικής Ελλάδας, λόγω του ότι αποτελεί πύλη-εισόδου προσφύγων και μεταναστών. Η Βρετανία θέλει να αναπτύξει απευθείας συνεργασία με την Ελλάδα στο θέμα της εξάρθρωσης κυκλωμάτων διακίνησης ανθρώπων, γιατί θεωρεί ότι όσοι μπαίνουν στην χώρα μας έχουν απώτερο στόχο την άφιξη σε χώρες της βόρειας Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένου και του Ηνωμένου Βασιλείου. Τίθεται συνεπώς και θέμα ασφάλειας. Ζητούν και συνεργασία αλλά και έλεγχο του τρόπου αντιμετώπισης των μεταναστευτικών ροών. Κυρίως όμως θέλουν να έχουν ένα «μάτι» στο τι κάνει η Τουρκία. 

 

Πιο δελεαστική η Αλεξανδρούπολη

Στην Καβάλα η κ. Σμιθ έφτασε το βράδυ της Τρίτης 13 Νοεμβρίου, αφού είχε προηγηθεί επίσκεψή της στην Αλεξανδρούπολη. Οι επισκέψεις στις δύο πόλεις μόνο τυχαίες δεν είναι αφού πρόκειται για λιμάνια που παίζουν ή θα παίξουν σημαντικό ρόλο στα ενεργειακά δεδομένα όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και ολόκληρης της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Είναι άλλωστε γνωστό το ενδιαφέρον της Μ.Βρετανίας για τις επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας. 

 

«Nέα εποχή» στη βρετανική διπλωματία μετά το Brexit  

Το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρεί ότι η περιοχή διαθέτει εξαιρετική γεωστρατηγική δυναμική, ότι υπάρχουν πολλές προκλήσεις και σημαντικές οικονομικές ευκαιρίες. Όλες οι παράμετροι δείχνουν ότι ξημερώνει μια νέα μέρα στη βρετανική διπλωματία μετά την επικείμενη έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε.. Η υπερδύναμη θέλει να χαράξει το δικό της ξεχωριστό ρόλο στην περίοδο που ξεκινά.  

 

Η Καβάλα στους προμηθευτές ενός βρετανικού κολοσσού 

Στην περιοχή της Καβάλας, η "Ενεργειακή" που δραστηριοποιείται στην εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου έχει ένα μεγάλο συμβόλαιο με τη βρετανική BP, στην οποία από το 2013 πωλείται το σύνολο της παραγωγής της. Μάλιστα φέτος το συμβόλαιο αυτό αποφασίστηκε να επιμηκυνθεί έως το 2025. 

 

Στην περιοχή της βορειοανατολικής Ελλάδας σχεδιάζονται εξάλλου σταθμοί υγροποιημένου αερίου LNG/FSU, υπόγειες αποθήκες αερίου κ.α.. Καλαβαίνει κανείς ότι η επίσκεψη αυτή της βρετανίδας πρέσβειρας, δεν ήταν τυχαία αλλά μάλλον… αυτονόητη για μια Βρετανία που φαίνεται να έχει στραμμένα τα μάτια της εδώ. 

 

Γιατί η Βρετανία ασχολείται με τον TAP;

Το ενδιαφέρον στα ενεργειακά, δεν περιορίζεται μόνο στο πετρέλαιο. Η Βρετανία στρέψει το βλέμμα της στην περιοχή και για τον αγωγό φυσικού αερίου TAP. Γιατί; Η βρετανική BP συμμετέχει με ποσοστό 20% στην κοινοπραξία του αγωγού, συνεπώς διακυβεύονται συμφέροντά της. Ας μην ξεχνάμε ότι η Καβάλα αποτελεί ίσως το πιο δύσκολο -από πλευράς αντιδράσεων- κομμάτι του αγωγού στη διέλευσή του από το ελληνικό έδαφος. Μέσα στο πρόγραμμα της κ. Σμιθ ήταν να συζητήσει και για θέματα του αγωγού με τους τοπικούς φορείς που συνάντησε. 

 

Οι αγωγοί φέρνουν τη Βρετανία… πιο κοντά 

Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον των Βρετανών πάντως εστιάζεται στην Αλεξανδρούπολη που γειτνιάζει με τη Βουλγαρία και την Τουρκία. Ένας λόγος παραπάνω είναι και η διασύνδεση με τον αγωγό IGB ο οποίος θα μεταφέρει το αζέρικο αέριο του TAP στη βαλκανική ενδοχώρα. Ο δε σχεδιασμός του σιδηροδρομικού άξονα που θα παρακάμψει τα στενά του Βοσπόρου, «καίει» το Ηνωμένο Βασίλειο που ενδιαφέρεται να έχει το δικό του ρόλο τόσο στην κατασκευή των υποδομών όσο και την επόμενη μέρα της ολοκλήρωσης των έργων, όταν η περιοχή θα έχει αναβαθμισμένο γεωστρατηγικό ρόλο και θα προσφέρει αυτό που πολλοί επιδιώκουν: την παράκαμψη της Τουρκίας

 

Η ιδιωτικοποίηση των λιμανιών 

Η Βρετανία ενδιαφέρεται ξεκάθαρα και για την επικείμενη ιδιωτικοποίηση των λιμανιών Καβάλας και Αλεξανδρούπολης. Ήταν κάτι που η κ. Σμιθ δεν το έκρυψε κατά τη διάρκεια των επαφών της. Μάλιστα μετέφερε σε συνομιλητές της το ενδιαφέρον πολλών βρετανικών funds για επενδύσεις στην Ελλάδα. Οι επενδύσεις που θέλουν να κάνουν οι βρετανικές εταιρίες δεν περιορίζονται μόνο στην ενέργεια ή τις κατασκευές. Ενδιαφέρονται και για το εμπόριο, για τον τομέα των ακινήτων αλλά κυρίως ενδιαφέρονται για τον τουρισμό, στον οποίο οι επιχειρήσεις τους έχουν ήδη παρουσία στην περιοχή. 

 

Προτεραιότητα οι βρετανικές μπίζνες στον τουρισμό 

Δεν είναι μόνο το νεόδμητο μεγάλο ξενοδοχείο στη Θάσο που συνδέεται με την βρετανικών συμφερόντων πολυεθνική στον τομέα του τουρισμού Thomas Cook, αλλά οι γενικότερες ευκαιρίες που παρουσιάζει η περιοχή σε επίπεδο ακινήτων. Είναι άλλωστε γνωστό ότι η συγκεκριμένη εταιρία ανοίγει ξενοδοχεία στην Ελλάδα και σχεδιάζει να διευρύνει περαιτέρω την δραστηριότητά της στη χώρα. Κάθε χρόνο, προσγειώνονται στο αεροδρόμιο της Χρυσούπολης περισσότεροι από 20.000 τουρίστες που προέρχονται από αεροδρόμια του Ηνωμένου Βασιλείου. Για τα τοπικά δεδομένα είναι μεγάλος αριθμός, καθώς η Βρετανία αποτελεί τη δεύτερη πηγή αεροπορικών επισκεπτών του νομού (πρώτη είναι η Γερμανία με περισσότερους από 50.000 ετησίως). 

 

Δέλεαρ το real estate και οι πεσμένες τιμές 

Αυτός ο αριθμός Βρετανών όμως είναι ένα «τίποτα» μπροστά στα 3,5 εκ. Βρετανούς που επισκέφθηκαν φέτος την Ελλάδα. Γύρω στις 200.000 υπολογίζονται οι ετήσιες αφίξεις στη Θεσσαλονίκη, με τη Χαλκιδική να κρατάει τα σκήπτρα ως ο μεγαλύτερος προορισμός στη βόρεια Ελλάδα ενώ καλά πηγαίνει και η Πιερία. Οι δύο περιοχές εμφανίζουν σημάδια κορεσμού και οι Βρετανοί στρέφονται πιο ανατολικά για «δουλειές». Υπάρχουν ακίνητα σε τιμή ευκαιρίας περισσότερο στις θρακικές ακτές και λιγότερο στα παράλια του νομού Καβάλας, όπου οι τιμές είναι υψηλότερες λόγω τουριστικής ανάπτυξης ενώ και τα διαθέσιμα οικόπεδα είναι σημαντικά λιγότερα. Κι όμως, πρόκειται για περιοχή ενδιαφέροντος. Το ίδιο και η Θάσος, παρά τον κορεσμό και την υπερανάπτυξη του τουρισμού, καθώς αποτελεί το νούμερο 1 προορισμό των Βρετανών στην ευρύτερη περιοχή.  

 

Η πρέσβειρα σε ινκόγκνιτο επίσκεψη στη Θάσο ως… Βρετανίδα τουρίστρια 

Στην Καβάλα η κ. Σμιθ είχε αρκετές επαφές, ωστόσο δύο από αυτές ήταν οι εθιμοτυπικές. Αυτή με τον αντιπεριφερειάρχη Θόδωρο Μαρκόπουλο κι αυτή τη με την δήμαρχο Δήμητρα Τσανάκα (ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ). Η πρέσβειρα της Βρετανίας σε αυτή τη διήμερη περιοδεία, έμεινε μόνο στη στεριά. Δεν πέρασε στη Θάσο. Κάτι τέτοιο δεν χώρεσε με τίποτα στο ασφυκτικό πρόγραμμα επαφών της, όμως δεν ήταν και απαραίτητο. Η ίδια επισκέφθηκε φέτος το νησί, τελείως ινκόγκνιτο, ως Βρετανή τουρίστρια. Έχει άποψη για τη Θάσο και για τη βρετανική παρουσία εκεί, από πρώτο χέρι. 

 

Στην φωτογραφία κάτω: η Κέιτ Σμιθ στα πετρέλαια Καβάλας – Θάσου. Η ίδια δήλωσε σχετικά: «Πρωτόγνωρη εμπειρία η επίσκεψη στις πλατφόρμες της Energean Oil & Gas στον Πρίνο. Ενημερώθηκα για τα αναπτυξιακά σχέδια του ομίλου που εδρεύει στο Λονδίνο και είναι εισηγμένος στο Χρηματιστήριο. Σημαντική επένδυση για την Καβάλα. Συμβάλει στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού».